بررسی هویت هنر معماری اسلامی در مساجد دوره قاجار (نمونه موردی :حاج شهباز خان کرمانشاه)

معماری اسلامی فراتر از صرف تجربه زیبایی شناختی است و در واقع جلوهای نمادین از حقیقتی والاتر است که انسان را از کثرت جهان بیرون به وحدت الهی می رساند و در حقیقت جای دادن انسان در حضور خدا از طریق قدسی کردن فضاست . در این هنر تکنیک و زیبایی ، وجوه مکمل خلاقیت هنری است و هنر از صنعتگری و کار صنعتگر از بقیه وجوه زندگی اوخصوصا زندگی روحانی او جدا نیست . هندسه بنا ساده است و شکل ها و خط های شکسته به جای خطوط پیچ در پیچ گذشته متداول است و از پیمون بندی و تناسبات یکسان در ساختمان استفاده شده است . طی دوره قاجاری در شهر کرمانشاه به عنوان یک شهر مهم و مرکز حکومتی فرزند بزرگ فتحعلی شاه، محمدعلی میرزا،بناهای شاخصی از جمله مساجدی با ویژگیهای تزیینی خاص و زیبا ساخته شده است . در این پژوهش ، سعی بر آن است تا با تمرکز بر مسجد حاج شهبازخان که یکی از مهمترین بناهای مذهبی این دوره در کرمانشاه هستند؛ تزیینات معماری آنها (کاشیکاری ، آجرکاری ، گچبری ، حجاری و)... موردبررسی ، توصیف و تحلیل و مقایسه قرار گیرد. پژوهش حاضر، بر مبنای بررسی های میدانی و مطالعات کتابخانه ای و سپس با بهره گیری از روشهای توصیفی -تحلیلی صورت پذیرفته است . همچنین بر شناخت عناصر بومی منطقه ، در خلق نقوش و مضامین تزیینات معماری این مساجد تاکید میشود.یافته های تحقیق نشان می دهد که تزیینات معماری درمساجد قاجاری شهر کرمانشاه، نقوش هندسی ، گیاهی ، جانوری و تزیین کتیبه ای را در برمی گیرند که از نظر سبک و محتوا ارتباط نزدیکی با دیگر تزیینات بناهای هم دوره را نشان می دهند.

کلیدواژه ها:

تزئینات معماری ، مسجد ، مسجد شهباز خان ، نقوش هندسی ، آرایه های تزئینی