واکاوی چهار شیوه متداول معماری بعد از اسلام در ایران نمونه موردی (خراسانی - اصفهانی - آذری - رازی )

شیوه متداول معماری ، معماری را از لحاظ استفاده از فرمها، تکنیک ها، مواد دوره زمانی ، منطقه و سایر موارد تاثیرگذار دسته بندی می کند. در واقع شیوه معماری نوعی جنبش زمانه است . گاه این جنبش ها با هم تداخل زمانی دارند، گاهی همپوشانی زمانی و گاهی کاملا جدا و منحصربه فرد هستند. مسجد اولین مرکز اجتماعی ، سیاسی و مذهبی مردم مسلمان بوده و در سرزمین های اسلامی به عنوان پناهگاهی برای زندگی پر آشوب و پرتلاطم شهر به شمار می آید. از این رو معماری آن در میان معماری اسلامی اهمیت فوقالعادهای داشته است . در گذشته هسته مرکزی آموزش دانش اسلامی در مساجد بود، چون نخستین مکانی که در سدههای نخستین اسلامی به منظور آموزش مورد استفاده قرار می گرفت ؛ مسجد بود. از همین رو مسجد از دیرباز تاکنون در کنار کارکرد عبادت، مکان گرده آیی مسلمانان و کسب علم بوده است . در دوران معاصر، نگاه معماری مدرن و در امتداد آن معماران آکادمیک نسل جدید بر روی طراحی بناهای جدید، از جمله مساجد، تاثیرهای فراوانی داشته است . یکی از مهم ترین این تاثیرات تغییرات شکلی و فضایی مساجد در دوران معاصر است به نحوی که امروزه مساجد نوگرا به عنوان خوانش جدیدی از مسجد در فضای معماری و جامعه مطرح شدهاند. از اهداف انجام این پژوهش ، در این مقاله سعی بر آن شده است تا پس از مروری بر مبدا و منشا معرفی شیوههای متداول معماری به بررسی مسجد تاریخانه دامغان (شیوه خراسانی )، کاخ چهل ستون (شیوه اصفهانی )، شیخ صفی الدین اردبیلی (شیوه آذری )، مسجد جامع اردستان (شیوه رازی ) از دیدگاه معماری بپردازیم .

کلیدواژه ها:

شیوه متداول ، معماری بعد از اسلام ، خراسانی ، اصفهانی ، آذری ، رازی .