بررسی ابعاد اعتقادی و حکمی نظام پیمون در معماری اسلامی ایران

استفاده از پیمون در هنر و معماری اسلامی سابقه ای طولانی دارد. اعداد و حکمت آن ها به گونه ای رمز آلود و مقدس در شکل گیری معماری گذشته ایران موثر بوده است . در تعریفی اولیه ، پیمون همان واحدی است که تناسبات اندام های ساختمان را از نظر هماهنگی ، استواری و زیبایی تضمین نموده است . هدف این مقاله جستجو در باب نظام پیمون است که در معماری اسلامی ایران جایگاهی ویژه دارد و همچنین بررسی بعد حکمی آن با تکیه بر حساب جمل و اعداد است . روش تحقیق در این پژوهش ، توصیفی - تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای با تکیه بر تئوری های موجود در ارتباط با ادبیات پژوهش مورد نظر است ، که شامل متون کهن و مقالات مرتبط ، مراحل جمع آوری اطلاعات، دسته بندی داده ها و ارزش گذاری آن ها می باشد که در جداول مربوطه به انجام رسیده است . لذا نخست مفاهیم پیمون بررسی و مفاهیم قابل اتخاذ آن از دیدگاه صاحبنظران تبیین شده است . در نهایت با معرفی حساب جمل و بررسی آن به بعد پنهان اعداد در معماری اسلامی پرداخته شده است . نتایج تحقیق حاکی از آن است که بر مبنای حساب جمل رابطه پنهانی میان اندازه های پیمون با اعداد و اسماء الهی در معماری اسلامی است و این اندازه ها همچون ذکر اسماء الهی هستند، بین صورت و معنا از پایه و مبنا معماری اسلامی (نظام پیمون) تداوم و ارتباطی زنجیره وار است . بنابراین ذکر هو و عدد یازده را می توان پایه و مبنا در نظام پیمون از منظر حساب جمل قرار داد.

کلیدواژه ها:

ابعاد اعتقادی ، حکمت ، نظام پیمون ، معماری اسلامی ایران ، حساب جمل