شناسایی زون های تراوا در محدوده معدن مس دره زار سیرجان با استفاده از تحلیل سری زمانی بارش و سطح آب زیرزمینی

معدن مس دره زار در فاصله ی ۵۰ کیلومتری شمال غرب شهر سیرجان در استان کرمان قرار دارد. در این تحقیق تحلیل سری زمانی بارش و سطح ایستابی در چاههای مشاهده ای انجام شده است. به دلیل عدم پمپاژ آب زیرزمینی در معدن، تغییرات سطح ایستابی تنها تحث تاثیر نوسانات بارش و رودخانه دایمی منطقه است. در سری های زمانی سطح ایستابی محدوده ی معدن طی دوره زمانی ۹۷-۱۳۹۴ روندهای خطی نزولی یا کاهشی دیده می شوند. همچنین مولفه ی فصلی با دوره تناوب ۱۲ ماهه در سری های زمانی بارش و سطح ایستابی مشاهده می شود که ناشی از تغییرات سالیانه شرایط اقلیمی است. تاخیر زمانی بین اثر بارش بر سطح ایستابی عمدتا بین ۱ تا ۲ ماه متغیر می باشد و این تاخیر زمانی در محدوده ی جنوب شرقی پیت تا یک سال افزایش یافته است و احتمالا زونی با تراوایی کم در این قسمت وجود دارد. تاخیر زمانی پاسخ سطح ایستابی در چاه های مشاهده ای نسبت به تغییرات مکانی بار هیدرولیکی در مقابل طول فاصله مکانی بین چاه ها نشان می دهد همبستگی قوی بین آنها وجود ندارد. در واقع پاسخ سطح ایستابی به تغییرات بار هیدرولیکی در آبخوان سنگی منطقه، چندان وابسته به طول فاصله بین چاه های مشاهده ای نیست و احتمالا ارتباط هیدرولیکی از طریق زون های با تراوایی بالا انجام می شود. همچنین تعداد تاخیرهای زمانی کمتر از ۱ ماه در هر چاه، در مقابل متوسط تاخیر زمانی نشان می دهد در شمال و جنوب پیت، کمترین تاخیر زمانی در پاسخ به تغییرات سطح ایستابی و بیشترین تعداد تاخیر زمانی کمتر از ۳۰ روز مشاهده می شود. بنابراین زون های با تراوایی بالا احتمالا در قسمت شمال و جنوب پیت قرار دارند و مکان های مناسب جهت حفر چاه های زهکشی تشخیص داده شد. درنهایت بر مبنای مدل سه بعدی لیتولوژی، زون تراوای حاصل از هوازدگی در ارتفاع ۲۵۰۰ تا ۲۶۰۰ متر بالاتر از سطح دریا، منطبق با ارتفاع سطوح تراوش، در منطقه گسترش یافته است.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، آنالیز سری زمانی ، تاخیر زمانی ، سطح ایستابی