بررسی پوشش زنان در شاهنامه نگاری (مطالعه موردی: شاهنامه رشیدا)

نقاشی ایران طی سده های میانه ی اسلامی پیوندی استوار با ادبیات دارد. شاهنامه فردوسی را می توان یکی از مهمترین متون در طی قرن های اخیر نام برد و همین امر دلیل بر وجود تعداد زیادی از نسخ خطی این کتاب است که در هر زمان با توجه به فرهنگ، اعتقادات، عوامل اجتماعی و… تصویرگری شده است. شاهنامه ی رشیدا متعلق به مکتب اصفهان در دوره ی صفوی است. این شاهنامه درموزه کاخ گلستان، نگهداری می شود و تصاویر بسیار فاخری دارد که با توجه به ارزش هنری آن کمتر به آن توجه شده و از طرفی پوشش همیشه مورد توجه بوده و نشانگر موقعیت اجتماعی افراد است و همچنین میتواند اوضاع جامعه را بازگو کند که خود روشن کننده ی بسیاری از مسائل است. در شاهنامه نگاری ها در دوران صفوی سعی بر آن بوده هنرمند واقعیت را، یعنی آنچه را که می بیند، ترسیم کند بنابراین بررسی نگاره های شاهنامه می تواند مارا به واقعیت های دوران تصویرگری آن نزدیک کند. در پژوهش پیشرو به بررسی پوشش زنان عصر صفوی و مطالعه ی اختصاصی درباره ی نگاره های شاهنامه ی رشیدا پرداخته ایم. مهم ترین سوالات پژوهش حاضر اینگونه تبیین شده است: پوشش زنان در نگارگری دوران صفویه دارای چه ویژگی هایی بوده؟  آیا بین لباس خاص و عوام در نگاره های این نسخه ی خطی از شاهنامه تفاوت های اساسی وجود دارد؟  آیا پوشش بانوان در شاهنامه رشیدا مرتبط به مراسم خاص است؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که در نگاره های شاهنامه رشیدا زنان زیادی ترسیم شده اند که پوشش آنها با توجه به موقعیت اجتماعی و جایگاه آنها متفاوت است. پوشش بانوان در نگاره های شاهنامه ی رشیدا شامل پوشش سر، بدن و پا که هر کدام دارای تزیینات خاص خود است، دیده می شود.

کلیدواژه ها:

شاهنامه رشیدا ، پوشش زنان ، مکتب اصفهان ، صفوی