ماهیت اجل قضایی در حقوق موضوعه ایران

یکی از نتایج اصل یکانگی اجرای تعهد و مفاد آن این است که طلبکار را نمیتوان به پذیرش بخشی از موضوع تعهد مجبور کرده یا تمام یا بخشی از موضوع تعهد را در زمانی غیر از موعد مقررپرداخت؛ زیرا پرداخت موضوع یا بخشی از آن در غیر موعد مقرر از ارزش آن میکاهد و به زیان طلبکار است. با این همه، انصاف و عدالت گاه سبب نادیده گرفتن اصل میشود و دادرس را بر آن میدارد که برای اجرای تعهد مهلتی به متعهد بدهد تا متعهد به عسر و حرج نیفتد که این مهم درماده ۲۷۷ ق.م منعکس شده است. ولی گستره آن در حقوق ایران مبهم مانده و رویه قضایی رغبتی بدان نشان نداده است. اکنون پرسش این است که آیا نهاد اجل قضایی یا مهلت عادله مبتنی بر اعسار است یا مبنای گسترده تری دارد و بلاخره آیا امکان دادن اجل قضایی یک قاعده است یا یک حکم استثنایی؟ چنین مینماید که هرچند دو نهاد اعسار و مهلت عادله با یکدیگر متفاوتند،رویه قضایی میان این دو نهاد تفاوتی ننهاده است.

کلیدواژه ها:

اجل قضایی ، مهلت عادله ، تعهد ، حقوق ایران