روش ابن مغازلی در گزارش فضائل اهل بیت(ع) در کتاب المناقب

از ابتدای قرن دوم تا فرجام قرن پنجم هجری، بیش از ۲۵۰ کتاب یا رساله درباره فضائل اهل بیت(ع) نگاشته شد. یکی از مهم ترین آثار تالیف یافته در این حوزه المناقب ابن مغازلی(۴۸۳ه) است. ابوالحسن علی بن محمد جلابی مشهور به ابن مغازلی از عالمان شهر واسط در قرن پنجم هجری به شمار می رود. المناقب ابن مغازلی مجموعه حدیثی نسبتا جامع در زمینه روایات مناقب و فضائل اهل بیت(ع) به حساب آورد. نظر به اهمیت این کتاب، پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی در صدد پاسخ به این سوال است که روش ابن مغازلی در گزارش فضائل اهل بیت(ع) در کتاب المناقب چگونه است؟ پس از بررسی اسناد و محتوای ۴۷۹ روایت (در قالب ۲۵۱ باب) یافته های این پژوهش حکایت از آن داشت که روش ابن مغازلی در گزارش اسناد از سه ویژگی مهم برخوردار بود: ذکر مسند سلسله روایات کتاب، ذکر طرق متعدد روایات و انعکاس برخی حقایق تاریخ حدیثی در اسناد. در قسمت محتوایی، ابن مغازلی در بخشی از کتاب، به صورت عام بدون ذکر نام اهل بیت(ع) مناقب ایشان را گزارش کرده است؛ بخشی دیگر که بیشتر حجم کتاب را به خود اختصاص داده به بیان مناقب و فضائل امام علی(ع) اختصاص دارد. فضائل حضرت زهرا(س) و حسنین(ع) نیز به صورت مختصرتر مورد توجه قرار گرفته و از سایر اهل بیت(ع)، تنها در چند روایت، به بیان فضائل امام سجاد(ع)، امام صادق(ع) و حضرت مهدی(ع) پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

فضائل اهل بیت (ع) ، کتاب المناقب ، ابن مغازلی ، روش شناسی