اثر پوست مرکبات و زمان بر تثبیت روی و نیکل در خاک

بررسی و شناسایی عوامل آلاینده در خاک امری ضروری است. تکنیک های مختلفی برای کاهش مقدار یون های فلزی از محیط آلوده وجود دارد که هر کدام از آن ها دارای مزایا و معایبی بر اساس سادگی، انعطاف پذیری، موثر بودن فرآیندها، قیمت، مشکلات تکنیکی و نگهداری می باشند. استفاده از جاذب های آلی یکی از تکنیک های جدید با هزینه اقتصادی مناسب می باشد. در این مطالعه پوست مرکبات به عنوان یک جاذب آلی ارزان قیمت در کاهش قابلیت تحرک عناصر روی و نیکل به عنوان تابعی از زمان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور یک نمونه خاک در آزمایشگاه به طور مصنوعی و جداگانه با محلول های حاوی روی و نیکل با غلظت ۶۰۰ میلی گرم بر لیتر آلوده شد. پس از آماده سازی خاک آلوده ۵ درصد جاذب (پوست مرکبات) به نمونه های خاک اضافه شد. در فواصل زمانی ۳ ساعت ۱، ۳، ۷ ، ۱۴، ۲۱ و ۲۸ روز نمونه برداری از آن ها صورت گرفت. آزمایش با ۲ تیمار، خاک آلوده شده همراه با پوست مرکبات و خاک آلوده شده بدون پوست مرکبات به عنوان شاهد در طرح کاملا تصادفی انجام شد. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SAS (نسخه ۱/۹) و آزمون دانکن در سطح ۵ درصد انجام شد. نتایج نشان داد که پوست مرکبات در ابتدا به دلیل تاثیر بر کاهش پی اچ خاک و فراهم کردن شرایط برای انحلال فلزات جذب شده، موجب افزایش نسبی قابلیت تحرک فلزات در خاک می شوند، اما در ادامه گذشت زمان و طولانی شدن دوره انکوباسیون منجر به افزایش جذب فلزات بر سطوح جاذب آلی شده و در نتیجه قابلیت انحلال و تحرک آنها  در خاک کاهش می یابد. میانگین غلظت روی در خاک شاهد و تیمار شده با پوست مرکبات به ترتیب ۸/۱۰۷ و ۳/۹۸ میلی گرم بر کیلوگرم و میانگین غلظت نیکل به ترتیب ۵/۱۴۴ و ۴/۱۳۴ میلی گرم بر کیلوگرم بدست آمد. در هر دو عنصر تفاوت بین تیمار شاهد و پوست مرکبات معنی دار بود.

کلیدواژه ها:

آلودگی خاک ، تثبیت درجا ، روی ، نیکل