تاثیر کاربرد خارجی اسید سالیسیلیک و اسپرمین بر خصوصیات عملکردی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) تحت شرایط قطع آبیاری

این مطالعه به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۸ تیمار و سه تکرار در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ در مزرعه پژوهشی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای آبیاری شامل: شاهد (بدون تنش)، قطع آبیاری در مرحله گل دهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه، به عنوان فاکتور اصلی و محلول پاشی برگی اسید سالیسیلیک (صفر، ۴/۰ و ۸/۰ میلی مولار) و اسپرمین (صفر و ۰۲/۰ میلی مولار) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. براساس نتایج آزمایش بیشترین وزن هزار دانه (۰۰/۲ گرم) در تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه با محلول پاشی ۴/۰ میلی مولار اسید سالیسیلیک و عملکرد زیستی (۳۷/۲۴۷۲ کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری نرمال و محلول پاشی برگی اسید سالیسیلیک با غلظت ۸/۰ میلی مولار و اسپرمین با غلظت ۰۲/۰ میلی مولار به دست آمد. به علاوه بیشتر ین میزان فاکتور تورم بذر (۴۲/۱۲ میلی لیتر) و درصد موسیلاژ دانه (۳۳/۲۱ درصد) به ترتیب تحت شرایط تنش متوسط و تنش شدید مشاهده شد. بالاترین میزان عملکرد دانه (۰۵/۵۴۷ کیلوگرم در هکتار)، عملکرد موسیلاژ دانه (۱۲/۱۰۲ کیلوگرم در هکتار) و درصد پوسته بذر (۷۲ درصد) نیز به تیمار تلفیقی محلول پاشی برگی اسید سالیسیلیک با غلظت ۸/۰ میلی مولار و اسپرمین با غلظت ۰۲/۰ میلی مولار تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه اختصاص داشت. با توجه به نتایج .. با توجه به نتایج حاصل؛ استنباط می شود نقش موثر اسید سالیسیلیک و اسپرمین در تنظیم اسمزی، پایداری غشاء و از بین بردن رادیکال های فعال محیط سلول توانست تحمل گیاه دارویی اسفرزه را در شرایط تنش کم آبی افزایش دهد.

کلیدواژه ها:

اسفرزه ، تنش خشکی ، تنظیم کننده های اسمزی ، عملکرد دانه ، محلول پاشی برگی