اثرات سیلیمارین روی تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان جنین گوسفند به دودمان استخوان‮ساز‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

هدف: سلول درمانی با استفاده از سلول­های بنیادی مزانشیمی (MSCs) می تواند ابزاری امیدوار کننده به عنوان طب بازساختی باشد. یکی از غنی ترین منابع سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان جنین است. سیلیمارین دارای فعالیت های آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قوی با تاثیر مثبت بر تکثیر برخی از سلول ها و همچنین خاصیت ضد پوکی استخوان است. این مطالعه با هدف نشان دادن اثر سیلیمارین بر تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان جنین گوسفند به رده  استئوژنیک انجام شد. مواد و روش­ها: سلول­های بنیادی مزانشیمی از مغز استخوان جنین گوسفند جدا شدند. آزمون MTT جهت بررسی سمیت سلولی سیلیمارین روی سلول­ها درغلظت ­های مختلف در زمان­های ۲۴ و ۷۲ ساعت انجام شد. سپس، سلول ها در یکی از ۸ گروه ۱: شاهد منفی؛ ۲: تیمار شده با ۱۰ میکرومول بر لیتر سیلیمارین در محیط معمول، ۳: تیمار شده با ۲۰ میکرومول بر لیتر سیلیمارین در محیط معمول، ۴: تیمار شده با ۱۰۰ میکرومول بر لیتر استرادیول در محیط معمول، ۵: شاهد مثبت، ۶: تیمار شده با ۱۰ میکرومول بر لیتر سیلیمارین در محیط تمایزی، ۷: تیمار شده با ۲۰ میکرومول بر لیتر سیلیمارین در محیط تمایزی، ۸: تیمار شده با ۱۰۰ میکرومول بر لیتر در محیط تمایزی، به مدت ۲۱ روز کشت شدند.جهت تعیین تمایز استئوژنیک سلول­ها، با استفاده از رنگ آمیزی آلیزارین رد رسوب یون هیدروکسی آپاتیت بررسی شد  و همچنین میزان ترشح آنزیم ALP در گروه های مورد مطالعه اندازه گیری شد. نتایج: مقایسه میانگین جذب نوری سلول­ها در غلظت­های مختلف بین زمان­های ۲۴ و ۷۲ ساعت پس از تیمار نشان داد که میانگین جذب نوری سلول­ها در غلظت صفر سیلیمارین، ۷۲ ساعت پس از تیمار نسبت به زمان ۲۴ ساعت پس از تیمار کاهش نشان داد(۰۵/۰P<) اما در سایر غلظت­ها تفاوت معنی دار مشاهده نشد(۰۵/۰P>).  بررسی میزان ترشح آنزیم ALP ، ۲۱ روز پس از تیمار در گروه­های مورد مطالعه نشان داد که در مجموع بیشترین میزان ترشح آنزیم در گروه ۸ بود (۰۵/۰P≤). کمترین میزان ترشح آنزیم در گروه ۱ (کنترل منفی) و پس از آن به ترتیب در گروه­ ۲ و گروه ۳ مشاهد شد(۰۵/۰P<). بین گروه­های ۴، ۵ و  ۶ تفاوت معنی دار مشاهده نشد(P>۰.۰۵). بر اساس نتایج حاصل از رنگ آمیزی آلیزارین رد، رسوب املاح کلسیم در تمام گروه­های مربوط به محیط کشت تمایزی مشاهده شد که به ترتیب در گروه­های ۸، ۷، ۶ و ۵ افزایش یافت. در گروه­های کشت شده در محیط معمول، در گروه ۱ رسوبی مشاهده نشد و میزان رسوب به ترتیب در گروه­های ۲، ۳ و ۴ افزایش نشان داد. در مجموع میزان رسوب در گروه­های محیط تمایزی بیشتر از محیط معمول بود. نتیجه گیری: سیلیمارین در غلظت­های مورد بررسی روی سلولهای بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان جنین گوسفند، اثر سمیت ندارد و همچنین در غلظت­های مورد بررسی باعث افزایش تمایز سلول­ها به رده ی استخوانساز می شود که این افزایش وابسته به غلظت است. از این رو، به نظر می رسد با مطالعات بیشتر و شناسایی مسیرهای مولکولی اثر گذاری سیلیمارین، می­توان از آن در سلول درمانی جهت ترمیم ضایعات استخوانی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

سلول های بنیادی مزانشیمی ، تمایز ، استئوژنیک ، سیلیمارین ، آلکالین فسفاتاز