تدوین مدل تخصیص بهینه منابع آب زیرزمینی با لحاظ تعاملات ذی نفعان: کاربرد مدل های چانه زنی بازگشتی

در دهه های اخیر استفاده از مدل های رفع اختلاف در زمینه مدیریت منابع آب از جمله آب های زیرزمینی به عنوان راه حلی مناسب برای لحاظ تضاد ها و تعاملات بین ذی نفعان درگیر و در نتیجه رسیدن به راه حل های بهینه قابل اجرا، رواج چشمگیری داشته است. در این تحقیق، با استفاده از تلفیق مدل های شبیه ساز - بهینه سازی بهره برداری از منابع آب زیرزمینی و مدل های چانه زنی بازگشتی، ضمن توجه به مطلوبیت های طرف های درگیر و معیارهای اجتماعی از جمله عدالت، بهترین سیاست های تخصیص تعیین شده است. برای تعیین منحنی تعامل بین اهداف متضاد، مدل بهینه ساز چند هدفه NSGA-II با فرامدل شبیه ساز M۵P که با سری اطلاعات ورودی-خروجی حاصله از اجرای مکرر مدل MODFLOW آموزش و صحت سنجی شده، تلفیق گردید. از روش مونت کارلو برای تولید پایگاه داده جهت آموزش و صحت سنجی فرامدل به ازای مقادیر مختلف پمپاژ استفاده شد. به دلیل ماهیت چندهدفه بودن مساله حاضر، مدل های چانه زنی بازگشتی برای انتخاب نقطه مورد توافق روی منحنی تعامل بین اهداف به کار رفته است. کارآیی ساختار پیشنهادی با استفاده از اطلاعات آبخوان دشت داریان در استان فارس، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان می دهد اعمال سیاست بهینه تخصیص حاصل از مدل چانه زنی بازگشتی با هم آرایی موجب کاهش %۵۴ برداشت از آبخوان و افزایش ۲/۴ متری سطح تراز آبخوان می شود.

کلیدواژه ها:

مدیریت منابع آب ، چانه زنی بازگشتی ، مدل بهینه سازی چندهدفه NSGA-II ، فرامدل شبیه ساز M۵P ، MODFLOW