هویت کوروش بزرگ در تاریخ نگاری ساسانیان ؛ شخصیت هایی با این نام در مرزهای ایرانشهر

پیرو محتوای متون پهلوی ساسانی (فارسی میانه) و بازتاب میراث اطلاعات آن ها در تاریخ نگاری دوره اسلامی، امروزه این اتفاق نظر وجود دارد که دست کم از روزگار ساسانی تا عصر مطالعات نوین، کوروش بزرگ هخامنشی آن گونه که هویت تاریخی اش مطابق با سندهای باستان شناختی و منابع مکتوب وصف شده، مورد شناخت دربار و جامعه ساسانی نبوده است. این که آیا علت این مساله جریان طبیعی گذشت زمان و از میان رفتن قدرت قرائت خطوط پیشین و یا از دست رفتن داده های مکتوب بوده است یا یک تصمیم قهری، یکی از بحث های مقاله پیش رو است. این پژوهش، ابتدا به بررسی بعدی ممکن و مستند از تحولات اطلاعات تاریخی پیشین به دوره ساسانی می پردازد و سپس، به این مسئله می پردازد که چه نشانه هایی از شناخت و نبود شناخت از کوروش بزرگ در روزگار ساسانیان قابل پیگیری است. در این نوشته دیده شد که از حدود مرزهای غربی شاهنشاهی ساسانی، شواهدی در دست اند که نشان می دهند شناخت مستند از سیما و هویت کوروش به همان شکل تاریخی اش وجود داشته است. این که به چه علت و به چه نحوی بخشی از اطلاعات تاریخی مرتبط با روزگار هخامنشی و به ویژه عصر کوروش بزرگ، از روند تاریخ نگاری درباری در روزگار اولیه ساسانی کنار گذاشته شد، پایه بنیادین مطالعه پیش روست.

کلیدواژه ها:

کوروش ، ساسانیان ، اردشیر بابکان ، موسی خورنی ، ادسا ، فرهنگ یاز II