تولید و جایگاه گیاه چند منظوره همیشه بهار در زنجیره ارزش افزوده گیاهان دارویی ایران

امروزه با توجه به اثرات سوء داروهای شیمیایی ، بشر از اواخر قرن بیستم رویکردی مثبت به سمت جایگزین کردن فرآوردههای گیاهی به جای داروهایی شیمیایی داشته است . در گذشته گیاهان دارویی جمع آوری شده از طبیعت برای رفع نیازهای بازار کافی بود، ولی طی سالیان گذشته تعدادی از گونه های پرمصرف در خطر انقراض قرار گرفته اند. بنابراین برای رفع نیاز فزآینده به داروهای گیاهی ، باید گیاهان دارویی کشت شوند. از سوی دیگر تامین مواد اولیه برای صنایع داروسازی نیاز به افزایش تولید محصول در واحد سطح دارد که علمی ترین و اقتصادی ترین روش دست یابی به این امر مهم ، افزایش کارآیی نهادههای مورد استفاده در زراعت گیاهان دارویی می باشد. همیشه بهار تا مدتها به عنوان گیاهی زینتی کشت می شد، تا اینکه خواص دارویی آن شناخته شد، و به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده قرار گرفت . در این گیاه مواد موثره در گل ها ساخته و ذخیره می شوند که مهمترین آنها را فلاونوئیدها می باشند. از مواد دیگر، می توان از کاروتنوئیدها (۳ درصد)، اسانس (۰۲/۰ تا ۱/۰ درصد)، مواد موسیلاژی محلول در آب و ویتامین های E و C نام برد . ترکیبات اصلی اسانس همیشه بهار، ژرانیول، آلفا- مورالن ، دلتا- کادینن ، آلفا کادینول و تی - مورالن می باشد. دانه همیشه بهار حاوی ۱۸ تا ۲۲ درصد روغن می باشد که این روغن حدود ۴۵ تا ۶۰ درصد اسید کالندولیک دارد. ترکیبات اصلی روغن دانه همیشه بهار را اسید کالندولیک و اسید پالمتیک ، و کمترین ترکیب روغن دانه همیشه بهار را هپتاد کانونیک اسید تشکیل می دهد.

کلیدواژه ها:

اهلی سازی ، ذخایر ژنتیکی ، گیاه دارویی ، همیشه بهار