مطالعه تطبیقی، دادرسی منصفانه در نظام کیفری ایران ،انگلستان و ولز

زمینه و هدف: یکی از مراحل مهم در فرایند انجام دادرسی، تحقیقات مقدماتی می باشد. در واقع تحقیقات مقدماتی اصلی اساسی در سیستم عدالت کیفری برای انجام یک دادرسی منصفانه و عادلانه است. در سیر انجام این مرحله مجموعه اقداماتی مبتنی بر اختیارات قانونی مقام تعقیب و پلیس به عنوان ابزاری انسانی برای کشف جرم، حفظ آثار و ادله وقوع آن، تعقیب متهم از بدو پیگیری قانونی تا تسلیم به مرجع قضایی و ... صورت می گیرد. این مرحله با توجه به نظام حقوقی کامنلا (انگلستان و ولز) و نظام حقوقی تلفیقی(رومی ژرمنی) در ایران به گونه ای متفاوت انجام می شود. در این راستا هدف از انجام این تحقیق مقایسه ی بین نظام های حقوقی کامن لا و حقوق نوشته، بررسی کیفیت اجرا، وظایف و اختیارات ضابطین قضایی و ... در دو نظام حقوقی بیان شده، می باشد.روش شناسی: پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای انجام شده است.یافته ها: با نگرشی به سیستم عدالت قضایی ایران، انگل ستان و ولز باید اذعان نمود که تفاوت هایی در نظام حقوقی دو کشور وجود دارد. در سیستم عدالت قضایی انگلستان و ولز تحقیقات مقدماتی توسط پلیس و با نظارت و سرپرستی چند نفر وکیل اداره می شود. اما در سیستم عدالت کیفری ایران پلیس تحت نظارت و تعلیمات دادستان و به موجب قانون اقدامات لازم در خصوص کشف و پیگیری جرم را به عمل می آورد. در سیستم عدالت قضایی انگلستان و ولز برابر اصل اعتماد، پلیس اختیار انجام تحقیقات مقدماتی، جمع آوری دلائل جرم و تفهیم اتهام به متهم/متهمین را دارد، در حالی که در سیستم عدالت قضایی ایران تحقیقات مقدماتی کلیه جرایم برعهده بازپرس همراه با انجام تشریفات قانونی خاص بوده و پلیس فقط در جرایم مشهود و جرایم غیرمشهود با هماهنگی قضایی دارای اختیاراتی مشخص و برابر قانونی می باشد.نتایج: اختیارات بیشتر پلیس در سیستم قضایی کامن لا همزمان نظارت بیشتر تو سط افراد داری تجربه و تبحر در حوزه ی تخصصی یکی از مهمترین نتایج تحقیق می باشد. در سیستم قضایی رومی-ژرمنی نظارت مقامات رسمی و و تعلیم و نظارت مداوم ماموران پلیس، دامنه و سیع تر اختیارات مقامات قضایی از موارد اختلاف با سیستم قضایی کامن لا می باشد.

کلیدواژه ها:

تحقیقات مقدماتی ، پلیس ، سیستم عدالت قضایی انگلستان ، سیستم عدالت قضایی ولز ، سیستمعدالت قضایی ایران.