بررسی فراوانی تغییر رسپتورهای هورمونی بین تومور اولیه و متاستازهای احشایی یا استخوانی در بیماران سرطان متاستاتیک پستان و ارتباط آن با عوامل دموگرافیک و بالینی

زمینه و هدف در سرتاسر جهان، سرطان پستان با شیوع تقریبی ۱/۲۵% ، شایع ترین بدخیمی و نخستین علت مرگ بر اثر سرطان در جامعه ی زنان است. ویژگی های بافتی تومور (وجود رسپتورهای استروژن، پروژسترون، HER۲ ki۶۷, و مرحله بیماری ) از مهمترین عوامل تعیین کننده برنامه درمانی بیماران و میزان بهبودی و بقای بیماران است. در حال حاضر تصمیم گیری درمانی بیشتر براساس وضعیت رسپتورهای تومور اولیه و وضعیت عملکردی بیمار (توانایی جسمانی بیمار براساس معیارهای کارنوفسکی انجام می شود؛ اما در سرطان های متاستاتیک تغییر وضعیت رسپتورهای هورمونی در محل متاستاز با شیوع قابل توجهی گزارش شده است؛ با توجه به این که تاکنون در کشور ما مطالعه جامع و کاملی با هدف تعیین میزان شیوع این رخداد انجام نشده است، این مطالعه به بررسی این موارد می پردازد.   روش اجرا پرونده های بیماران با تشخیص سرطان پستان متاستاتیک، که در بین سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ خورشیدی تحت درمان قرار گرفته بودند در بایگانی انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی دریافت و بررسی شدند. اطلاعات دموگرافیک و بالینی بیماران و شیوع رسپتورها در توده اولیه و متاستاتیک از پرونده ها استخراج شد و سپس با استفاده از آزمون های آماری مناسب تحلیل شدند.   یافته ها ۱۵۰خانم مبتلا به سرطان پستان متاستاتیک وارد مطالعه شدند. رسپتور استروژن در۶۶/۲۰ درصد (۳۱نفر) موارد تغییر کرده است که از این بین در ۹۳/۴۱ درصد (۱۳نفر) بیماران تغییر به سمت مثبت شدن رسپتور و در ۷/۵۸ درصد (۱۸نفر) موارد به سمت منفی شدن رسپتور بوده است. رسپتور پروژسترون ۳۳/۲۷ درصد (۴۱نفر) بیماران تغییر کرده است که در ۳۴/۴۶ درصد (۱۹نفر) موارد مثبت و ۶۶/۵۳ درصد (۲۲نفر) منفی شده است و HER۲ در ۳۳/۱۵درصد (۲۳نفر) در توده متاستاتیک نسبت به توده اولیه پستان تغییر کرده است که در ۱۷/۵۲ درصد (۱۲نفر) مثبت و در ۸۳/۴۷ درصد (۱۱نفر) منفی شده است. تغییر رسپتورهای هورمونی بیشتر به صورت منفی شدن بیان رسپتور بوده است درحالیکه تغییر HER۲ به صورت افزایش بیان رسپتور پدیدار شده است. تغییر رسپتورها در بیمارانی که تهاجم لنفی عروقی داشتند بطور معناداری بیشتر از بیمارانی بود که تهاجم لنفی عروقی نداشتند (۰.۰۲۳p-value = ). همچنین ارتباط معنی داری بین تغییر رسپتور با مرحله بیماری اولیه و سن بیماران مشاهده نشد. نتیجه گیری مطالعات بیشتری در زمینه ی تغییرات رسپتوری و فاکتورهای موثر بر آن بین توده اولیه و متاستاتیک سرطان سینه ، به ویژه تهاجم لنفی عروقی مورد نیاز است تا بیمارانی که بیشتر از بیوپسی مجدد از متاستاز سود می برند مشخص شود. از آنجا که تفاوت بین رسپتورها بین توده اولیه و متاستاتیک می تواند در تعیین نوع درمان بیماران بسیار موثر باشد ، لذا توصیه می شود ،تا انجام مطالعات بیشتر ، در انتخاب بیماران جهت نمونه برداری مجدد از نظر بررسی هورمونی در ضایعات متاستاتیک ، بیماران با درگیری لنفی عروقی مد نظر قرار بگیرند.

کلیدواژه ها:

Breast Cancer ، Receptor Conversion ، Estrogen Receptor ، Progesterone Receptor ، HER۲ ، سرطان پستان ، رسپتورهای هورمونی ، رسپتور استروژنی ، رسپتور پروژسترونی HER۲