میل و جامعه: درباره دو نوع اقتصاد میل در لکان و دلوز

در نظریه متاخر میل می­ توان دو اقتصاد مهم میل را نزد لکان و دلوز شناسایی نمود؛ صورت­ بندی­ هایی متفاوت از گسترش میل که هر یک نسبت­ هایی ویژه با سوژه و جامعه برمی ­سازد. دلوز با طرح شیزوکاوی در برابر روانکاوی، به طور کامل از سنت فرویدی گسسته و شکل تازه ­ای از اقتصاد میل را بنیان می ­نهد. در برابر صورت­ بندی ادیپی میل در لکان که با ارجاع پیوسته به یک ابژه غایی مفقوده، میل در حرکتی جریان گردابی حول یک هسته ادیپی به گردش در می ­آید، در طرح آنتی ­ادیپی- ریزومی دلوز، بدن بدل به یک ماشین میل ­ورز می­ شود که میل را در مسیرهایی ریزوماتیک، رو به خارج تولید و به حرکت در می­ آورد. در مجموع می ­توان دو نوع اقتصاد میل را در اینجا از هم بازشناخت: درون­ گستری میل در لکان و برون­ گستری میل در دلوز. همچنین در لکان، مفاهیم فقدان و فانتزی که اقتصاد میل را سامان می­ دهند، و در دلوز مفهوم بدن بدون اندام با تولید میل به مثابه نیرو، اشکال ویژه ­ای از رابطه میل و جامعه را صورت ­بندی می­ کنند.

کلیدواژه ها:

لکان ، دلوز ، درون گستری میل ، برون گستری میل ، فانتزی ، بدن بدون اندام ، ماشین میل