سنجه های درستی آزمایی احتمالات تفسیری در روش تفسیر قرآن با قرآن بر اساس اصول تحلیل گفتمان

تاریخ دریافت: ۱۷/۰۵/۱۴۰۰   |   تاریخ اصلاح: ۰۴/۱۱/۱۴۰۰   |   تاریخ پذیرش: ۰۴/۱۱/۱۴۰۰ بررسی تفاسیر با روش قرآن با قرآن، نشان می دهد مفسران در گزینش آیات مفسر، متفاوت عمل کرده اند و هنگام تعارض احتمالات تفسیری، به دلیل فقدان سنجه ها و معیارهای اعتبار، گاه دچار لغزش یا برداشت های تفسیری متفاوتی شده اند. این پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی، اصول تحلیل گفتمان را با اصول و قواعد تفسیر قرآن، تلفیق و تطبیق نموده و برخی از ملاک های صحت وسقم را شناسایی و معیارهایی را برای ارزیابی روش تفسیر قرآن با قرآن، توصیه کرده است. با تجمیع آیات، روشن می شود سنجه اعتبار آیات مفسر و معنای ترجیحی واژه هم خانواده معنایی، گاهی به دلیل شواهد تاریخی در متن است نه صرف شباهت سیاق لفظی. سنجه های درستی آزمایی احتمالات تفسیری، با تلفیق اصول معناشناسی متن و قواعد فهم قرآن، با توجه به بافت کلامی متن (سیاق لفظی) و نگرش سیستمی مفسر به متن قرآن به دست می آید. مهم ترین سنجه ها بر اساس اصول تحلیل گفتمان متن عبارتند از: سیاق کلامی، توجه به معنای پایه، عرف و نظام معنایی واژگان قرآنی، توجه به هم خانواده های معنایی، توجه به معناشناسی تاریخی اصطلاحات رایج زمان نزول و کاربرد آن در بافت جمله. جمالی راد، ف؛ پیروزفر، س. (۱۴۰۱). سنجه های درستی آزمایی احتمالات تفسیری در روش تفسیر قرآن با قرآن بر اساس اصول تحلیل گفتمان، دوفصل نامه پژوهش های تفسیر تطبیقی. ۸ (۱۵)، ۳۳۸-۳۱۱. Doi: ۲۲۰۹۱/PTT.۲۰۲۲.۴۹۵۷.۱۶۶۶

کلیدواژه ها:

تفسیر قرآن با قرآن ، معناشناسی واژگان ، سیاق لفظی ، اعتبارسنجی ، احتمالات تفسیری