وضعیت پراکنش کنه های سخت ناقلین تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو دام های مناطق مرزی شمال غرب ایران

زمینه و هدف: کنه های سخت از مهمترین انگل های خون خوار اجباری و خارجی مهره داران می­باشند که باعث پراکنش انتقال بسیاری از عوامل بیماری زا از جمله بیماری­های آربو ویروسی، بورلیایی، ریکتزیایی و...می شوند. این مطالعه به منظور تعیین وضعیت کنه های سخت ناقلین تب خونریزی­دهنده کریمه – کنگو انجام شد. روش کار: این مطالعه به صورت توصیفی-مقطعی در شهرستان های اهر و کلیبر استان آذربایجان شرقی انجام شد. با توجه به وجود دو منطقه کوهستانی و جنگلی مناطق مورد مطالعه به صورت خوشه ای-تصادفی انتخاب و نمونه گیری به روش مستقیم و با پنس از روی حیوان انجام شد، نمونه های جمع اوری شده با استفاده از کلید های شناسایی معتبر تشخیص داده شدند. نتایج: در این مطالعه ۱۴۰۰ دام (۱۰۰۰ راس گوسفند ،۲۰۰ راس بز، ۱۸۰ راس گاو، ۲۰ راس گاومیش) مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد دام ۲۰۲۲ عدد کنه سخت جدا گردید که به طور متوسط میزان آلودگی کنه در هر راس دام ۴۴/۱ عدد بود و به تفکیک دام، در هر راس گاو (۲۵/۹)، گاومیش (۹/۰)، (گوسفند (۳۲/۰) و بز (۱۱/۰) عدد بود. کنه های صید شده شامل ۴۹۸ عدد (۶۳/۲۴%) نر، ۷۴۱ عدد (۶۵/۳۶%) ماده و ۷۸۲ عدد (۶۷/۳۸%) نمف و یک عدد لارو بودند. از نظر تنوع کنه های صید شده مرکب از چهار جنس هیالوما (۸۲/۸۸%)، ریپی سفالوس(۸/۸%)، درماسنتور(۵۸/۱%) و همافیزالیس (۸/۰%)، بودند که از جنس هیالوما سه گونه هیالوما آناتولیکوم (۲۲/۳۹%)، هیالوما مارژیناتوم (۱۵/۹%)، هیالوما آسیاتیکوم (۶۹/۰%)، سایر هیالوما (۰۴/۱%)، نمف هیالوما (۶۷/۳۸%) و یک عدد لارو (۰۵/۰%)، از جنس درماسنتور گونه مارژیناتوس (۵۸/۱%)، از جنس ریپی­سفالوس دو گونه ریپی­سفالوس بورسا (۱۹/۵%) و ریپی­سفالوس سانگینوس (۶۱/۳%)، از جنس همافیزالیس۳ گونه همافیزالیس سولکاتا (۵۹/۰%)، همافیزالیس پونکتتا (۱۵/۰%) و همافیزالیس کانسینا (۰۵/۰%) شناسایی گردیدند. نتیجه گیری: با توجه به این که کنه هیالوما فون غالب منطقه بوده و این جنس در انتقال انواع عوامل بیماریزا از جمله تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، بابزیوز، تیلریوز، آناپلاسما و ... نقش مهمی را ایفا می نماید. لازم است مرکز مدیریت بیماریهای واگیر استان و اداره دامپزشکی با همکاری سایر ارگان ها تمهیدات لازم را جهت مبارزه با آنها انجام دهند.

کلیدواژه ها:

Hard Tick ، Vector ، Crimean-Congo Hemorrhagic Fever ، North West ، Iran ، کنه های سخت ، ناقل ، تب خونریزی دهنده کریمه–کنگو ، شمال غرب ، ایران