پارازیتیسم طبیعی زنبور Telenomus busseolae (Hym.: Scelionidae) پارازیتوئید تخم ساقه خواران نیشکر Sesamia spp. (Lep.: Noctuidae) در ارقام تجاری نیشکر در خوزستان

ساقه خواران نیشکر Sesamia cretica Led. و S. nonagrioides Lef. از مهم ترین آفات مزارع نیشکر در ایران محسوب می شوند. مهم ترین دشمن طبیعی این آفات در خوزستان زنبور پارازیتوئید تخم Telenomus busseolae Gahan می باشد که نقش قابل توجهی را در تنظیم جمعیت آفت ایفاء می نماید. پارازیتیسم این زنبور روی ۴ رقم تجاری نیشکر CP۶۹-۱۰۶۲، CP۵۷-۶۱۴، CP۴۸-۱۰۳ و SP۷۰-۱۱۴۳ در قالب طرح کرت های خرد شده در سال ۱۳۸۶ در خوزستان مورد ارزیابی قرار گرفت. پنج مزرعه از هر رقم انتخاب و در دو مرحله ی پنجه زنی (نیمه ی دوم خرداد) و رشد کامل ساقه ی نیشکر (اواخر مهر و اوایل آبان) نمونه برداری از دستجات تخم Sesamia spp. انجا م شد. نتایج حاصل از تجزیه ی واریانس داده ها نشان داد که مرحله ی رشدی و نوع رقم نیشکر روی تعداد دستجات تخم آفت، کارآیی کشف و درصد پارازیتیسم زنبور تاثیر معنی داری دارند. اثر متقابل بین رقم و مرحله ی رشدی نیز بر کارآیی کشف و درصد پارازیتیسم زنبور تاثیر معنی داری داشت (P<۰.۰۱). رقم، مرحله ی رشدی نیشکر و اثر متقابل آن ها بر اندازه ی دستجات تخم آفت، کارآیی پارازیتیسم، درصد خروج افراد بالغ زنبور و نسبت جنسی نتاج آن تاثیر معنی داری نشان نداد. بر اساس نتایج بدست آمده زنبور پارازیتوئید تخم ساقه خواران نیشکر روی رقم CP۴۸-۱۰۳ پارازیتیسم قابل توجهی نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

ساقه خواران نیشکر ، ارقام نیشکر ، خوزستان ، Telenomus busseolae