اثر چرای دام بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک در مراتع شیدا با سابقه کشت

چرای بی رویه مراتع توسط دام ویژگی­های خاک و عملکرد اکوسیستم را از طریق کاهش کیفیت و حاصل خیزی خاک تغییر می دهد. این مطالعه به منظور بررسی اثر مدیریت مرتع (چرای آزاد، کنترل شده و قرق کوتاه مدت ۸ ساله) بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک مراتع طبیعی منطقه شیدا در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. نتایج نشان داد غلظت کربن و نیتروژن کل خاک در مراتع تحت چرا بیشتر از مراتع تحت قرق است ولی نسبت C/N تغییری نشان نداد. مدیریت چرای کنترل شده بیشترین مقدار ماده آلی ذره ای و مدیریت قرق بیشترین مقدار کربوهیدرات های محلول در آب داغ را به خود اختصاص دادند. در هر سه مدیریت مرتع با کاهش اندازه ذرات از شن به رس، مقدار کربن و نیتروژن ذرات افزایش یافت. نوع مدیریت مرتع منجر به توزیع متفاوت کربن و نیتروژن در انواع ذرات خاک گردید. چرای آزاد کربن جزء سیلت را افزایش داد ولی تاثیری بر کربن دو جزء دیگر نداشت. همچنین چرای دام تاثیری بر نیتروژن جزء شن نداشت ولی نیتروژن اجزای سیلت و رس را افزایش داد. کربن معدنی شده کل خاک در مدیریت چرا بیشتر از مدیریت قرق بود که به دلیل بیشتر بودن میزان کربن آلی و ماده آلی ذره ای در این نوع مدیریت می باشد. طبق نتایج حاصله معدنی شدن کربن در هر سه مدیریت مرتع در اجزای شن و سیلت که بیشترین سهم از خاک کل را به خود اختصاص داده اند و از درجه هوموسی پایینی برخوردار هستند، بیشترین مقدار بود.

کلیدواژه ها:

چرای مرتع ، ذرات اولیه خاک ، قرق ، کربن و نیتروژن ، مدیریت مرتع