کاربرد قانون توانی درتحلیل فراوانی سیلاب در رودخانه سرباز

امروزه ثابت شده فراوانی وقوع بسیاری از پدیده های طبیعی (از جمله سیلاب، زلزله، آتش سوزی جنگل ها و زمین لغزش) از قانون توانی تبعیت می کنند. قانون توانی برگرفته از ماهیت فرکتالی پدیده های علوم زمین از جمله بارش و رواناب می باشد. در این مقاله این تابع در کنار دیگر توزیع های احتمالاتی متداول برای تحلیل فراوانی سیلاب در رودخانه سرباز واقع در استان سیستان و بلوچستان جنوبی استفاده شده و نتایج آنها مقایسه گردیده است. از آنجا که در منطقه مورد مطالعه در برخی از مواقع سال رودخانه خشک و یا کم آب بوده و در برخی از سال های پر آبی سیلاب های متعددی رخ می دهد، استفاده از سری حداکثر سالانه سیلاب ممکن است نتایج درستی ارائه ندهد. به همین علت در این مطالعه برای تحلیل فراوانی سیلاب از سری جزئی سیلاب استفاده شد و نتایج نشان داد سری های جزئی سیلاب ها بر خلاف سری های حداکثر سیلاب ها به خوبی از رابطه توانی تبعیت می کنند. از بین توزیع های احتمالاتی مورد استفاده برای تحلیل فراوانی قانون توانی بهترین عملکرد را داشته است به­طوری­که مقدار شاخص میانگین مربع خطای نسبی در قانون توانی نسبت به دیگر توزیع های احتمالاتی متداول در ایستگاه های پیردان و پیشین به ترتیب حداقل ۳۵ و ۴۰ درصد کاهش را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

تحلیل فراوانی سیلاب ، قانون توانی ، رودخانه سرباز ، سری جزئی