ارزیابی میزان شاخص آلودگی (PI) کادمیوم، روی، مس و سرب در خاک آبیاری شده با فاضلاب شهری

آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین و انتقال آن به محصولات زراعی به عنوان یک مشکل جهانی در حال گسترش مطرح می­باشد. در این پژوهش از فاضلاب خام و تصفیه­شده به منظور کشت سیب­زمینی در شرایط لایسیمتری استفاده شد. بدین منظور یک طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار آبیاری و سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل: فاضلاب خام (T۱)، فاضلاب تصفیه­شده (T۲)، ترکیب فاضلاب خام و آب معمولی به نسبت ۵۰ درصد (T۳) و ترکیب فاضلاب تصفیه­شده و آب معمولی به نسبت ۵۰ درصد (T۴) بود. خاک تحت هر تیمار به منظور ارزیابی آلودگی کادمیوم، روی، مس و سرب بر مبنای شاخص آلودگی (PI) و بررسی همبستگی بین این فلزات در دو عمق خاک، نمونه­برداری گردید. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای آبیاری بر شاخص آلودگی (PI) کادمیوم، سرب (p ≤۰.۰۵)، روی و مس (p ≤۰.۰۱) معنی­دار می­باشد. بیشترین مقدار این شاخص در تیمار T۱ و کمترین در تیمار T۴ مشاهده گردید. ترتیب بزرگی میزان PI، در تیمارهای آبیاری به صورت T۱> T۳> T۲> T۴ بود. همچنین به جز مس میزان PI در عمق ۰-۱۰ بیشتر از مقدار آن در عمق ۱۰-۲۰ سانتی­متری می­باشد. در این پژوهش بیشترین مقدار ضریب همبستگی پیرسون بین سرب و مس مشاهده گردید. همچنین میزان مقادیر این ضریب در عمق ۰-۱۰ سانتی­متری بیشتر از مقدار آن در عمق ۱۰-۲۰ سانتی­متری (به جز ضریب همبستگی بین روی و سرب و ضریب همبستگی بین مس و کادمیوم) می­باشد. در این پژوهش مقادیر PI برای فلزات سرب، روی و مس کمتر از یک و در مورد کادمیوم بین دو و سه بودند.

کلیدواژه ها:

خاک ، شاخص آلودگی ، فاضلاب ، فلزات سنگین ، لایسیمتر