مدل سازی انحلال فسفر توسط Pseudomonas fluorescens با استفاده از روش سطح پاسخ

فسفر یکی از مهم­ترین عناصر محدودکننده رشد گیاهان می­باشد. استفاده از پتانسیل ریزجانداران حل کننده فسفات­های نامحلول یکی از راهکارهای مهم در تامین نیاز فسفری گیاهان است. غربال گری توانایی انحلال ریزجانداران در شرایط آزمایشگاهی به­منظور استفاده در کودهای زیستی، تحت تاثیر ترکیب عناصر غذایی محیط می باشد.  هدف از این مطالعه مدل­سازی تاثیر منابع و سطوح مختلف کربن و نیتروژن و میزان تری­کلسیم فسفات بر انحلال فسفر با استفاده از طرح پلاکت – برمن و روش سطح پاسخ بر مبنای طرح مرکب مرکزی بود. ابتدا به­منظور غربالگری و شناسایی منابع تاثیرگذار کربن و نیتروژن بر انحلال فسفر توسط باکتری Pseudomonas fluorescens، تعداد ۱۲ آزمایش بر اساس طرح پلاکت – برمن اجرا شد. نتایج نشان داد که از بین منابع نیتروژن، عصاره مخمر تاثیر بیشتری در انحلال فسفر داشت. براساس نتایج این بخش، اثر سطوح متفاوت ساکارز، عصاره مخمر و همچنین تری­کلسیم فسفات بر انحلال فسفر با استفاده از طرح مرکب مدل­سازی شد.  نتایج تجزیه واریانس بیان­گر کارآمدی بالای (g L-۱­۰۳۷۲/۰= RMSE و ۸۹۶/۰= R۲) مدل طرح مرکب مرکزی در برآورد انحلال فسفر مشاهده­ای بود. عصاره مخمر و تری­کلسیم­فسفات به­ترتیب موثرترین عوامل تاثیرگذار بر انحلال فسفر بودند. به­طوری­که افزایش مقدار عصاره مخمر در محدوده­ صفر تا ۴ گرم بر لیتر و تری­کلسیم­فسفات در محدوده­ صفر تا ۲۰ گرم بر لیتر سبب افزایش غلظت فسفر محلول شد. براساس مدل طرح مرکب مرکزی غلظت­های ۵۸/۱۸، ۴ و ۹۷/۱۷ گرم بر لیتر از ساکارز، عصاره مخمر و تری­کلسیم فسفات به­عنوان شرایط بهینه برای دست­یابی به بیشینه غلظت فسفر محلول در محیط کشت پیش­بینی شد.

کلیدواژه ها:

باکتری حل کننده فسفر ، پلاکت – برمن ، طرح مرکب مرکزی ، محیط کشت ، مدل سازی