مطالعه شاخص ردپای آب برای محصولات غالب مورد کشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و ارتباط آن با مدیریت آبیاری

شناسایی و ارزیابی مقدار آب واقعی مورد استفاده محصولات مختلف کشاورزی دارای اهمیت بالایی بوده و چنین ارزیابی می­تواند در شناخت و ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش مصرف آب کشاورزی بسیار موثر باشد. در این تحقیق به­منظور ارزیابی وضعیت محصولات تولیدی از نظر آبیاری و آب مصرفی به ازاء محصول تولیدی کشاورزی، از شاخص­­های تامین نسبی آب آبیاری (RIS) (شاخصی که بیشتر از ۱ بیانگر مصرف بیشتر و کمتر از ۱ بیانگر مصرف کمتر آب آبیاری است) و ردپای آب (WF) برای عمده محصولات کشت شده در حوضه دریاچه ارومیه استفاده گردید. ردپای آب محصولات در دو جزء آب آبی (WF blue) و آب سبز (WF green) برآورد شده سپس به­منظور اعمال تاثیر راندمان آبیاری در محاسبه میزان آب مصرفی محصولات، ردپای آب آبی واقعی  (WFA blue) نیز محاسبه گردید. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار ردپای آب مربوط به محصول گندم در ایستگاه مراغه بوده که در آن مقدار ردپای آب آبی m۳ ton-۱ ۷۷/۱۷۷۹، ردپای آب سبز m۳ ton-۱ ۹۶/۷۲۹ و ردپای آب واقعی m۳ ton-۱ ۹۱/۲۱۵۰ می­باشد. همچنین کمترین مقدار ردپای آب مربوط به محصول ذرت در ایستگاه سراب بوده و مقدار ردپای آب آبی، ردپای آب سبز، ردپای آب آبی واقعی آن به­ترتیب m۳ ton-۱ ۸۶/۹۹، m۳ ton-۱ ۷۵/۱۹ و m۳ ton-۱ ۲۸/۱۶۵ می­باشند. مقادیر شاخص تامین نسبی آب آبیاری (RIS) در هفت ایستگاه­ هواشناسی اطراف حوضه دریاچه ارومیه برای محصولات غالب زراعی تعیین گردید و این شاخص در تمام محصولات بیش­آبیاری را نشان می­دهد. این درحالی است که دو محصول یونجه و گندم، از نظر مقدار شاخص RIS دارای مقادیری کمتری نسبت به سایر محصولات داشتند.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: حوضه دریاچه ارومیه ، ردپای آب ، شاخص تامین نسبی آب آبیاری ، RIS