بررسی کیفیت و کمیت آب زیرزمینی و ارتباط آن با سازندهای زمین شناسی (مطالعه موردی: دشت یزد-اردکان)

این پژوهش به بررسی کیفی و کمی منابع آب­زیرزمینی و ارتباط آنها با سازندهای زمین­شناسی در دشت یزد-اردکان پرداخته است. برای این منظور ابتدا داده­های کیفی آب چاه­های دشت در دو دهه ۸۰ و ۹۰ (قبل و بعد از انتقال آب حوزه زاینده رود به یزد) بررسی شد. سپس نقشه سازندهای موجود در منطقه با استفاده از نقشه­ زمین­شناسی وتصاویرGoogle-Earth   تهیه شد. سپس تیپ آب مشخص و کیفیت آب از نظر کشاورزی و شرب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که دشت مذکور در ناحیه بزرگی از بخش جنوبی و مرکزی آن (ارتفاع کم) دارای تیپ آب کلروره بوده که با توجه به نقشه­های پهنه بندی، تیپ کلروره در دهه­ ۹۰  نسبت به دهه­ ۸۰ گسترش داشته است. نتایج پهنه­بندی داده­های کیفی نشان داد هدایت الکتریکی (EC) از دهه ۸۰ به ۹۰ دارای روند صعودی بوده است و به طور متوسط حدود  dS m-۱۳ افزایش یافته است. همچنین میزان EC از جنوب به سمت شمال دشت در حال افزایش بوده است. نتایج حاصل از پهنه­بندی کمی نشان داد که میزان تراز ارتفاعی آب­زیرزمینی دشت در امتداد جنوب به شمال در حال کاهش است و عمق آب در چاه­ها از دهه ۸۰ به ۹۰ به طور متوسط ۱۰ متر افت داشته است. نتایج نشان داد که چاه­ها بیشتر روی سازندهای آبرفتی قرار دارند. همچنین تحلیل همبستگی درصد وجود سازندها با کیفیت آب­زیرزمینی نشان داد که در سازند­های آهکی (با همبستگی ۹۹/۰) انتظار EC بیشتری وجود دارد. برعکس EC کمتر در سنگ اسیدی ولکانیک (با همبستگی ۰۷/۰) مشاهده شده است.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، تیپ و رخساره آب ، سازندهای زمین شناسی ، کیفیت و کمیت آب ، منابع آب زیرزمینی