بررسی عادات خواب و عوامل موثر بر آن در کودکان مبتلا به آسم شهر مشهد در سال ۱۳۹۹

مقدمه و هدف: آسم شایع ترین بیماری مزمن در دوران کودکی، علت اولیه غیبت از مدرسه و سومین علت بستری کودکان زیر ۱۵ سال در بیمارستاناست. بیش از ۱۰ % کودکان ایرانی ۷ - ۶ ساله و ۱۴ - ۱۳ ساله به آسم مبتلا هستند. این بیماری، یک بار عمده در سراسر جهان برای بیماران، مراقبان آنهاو سیستم بهداشتی محسوب می شود و عوارض زیادی بر ابعاد جسمی، ذهنی، رشد اجتماعی و تکامل کودکان برجای می گذارد. اختلالات و کاهشکیفیت خواب نیز از عوارض شایع، مهم و قابل توجه در این بیماری است؛ بطوریکه بیشتر کودکان مبتلا به آسم، علائم شبانه را نشان می دهند؛ حالآنکه خواب یک رفتار سازمان یافته و ضرورت حیاتی است و برای بهبود عملکرد اجتماعی، شناختی و جسمی کودکان حائز اهمیت می باشد. لذا هدفمطالعه حاضر بررسی عادات خواب و عوامل موثر بر آن در کودکان مبتلا به آسم شهر مشهد در سال ۱۳۹۹ می باشد.مواد و روش ها : در این مطالعه مقطعی که از نوع توصیفی-تحلیلی بود، ۲۶۴ کودک ۱۲ - ۶ ساله مبتلا به آسم ساکن شهر مشهد، از آبان ماه تا پایانسال ۱۳۹۹ شرکت نمودند. واحدهای نمونه بصورت در دسترس از بیماران مراجعه کننده به بیمارستان تخصصی کودکان اکبر و مطب پزشکان متخصصاطفال شهر مشهد انتخ اب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات شامل فرم رضایت آگاهانه، پرسشنامه اطلاعات فردی و بیماری، پرسشنامه عادات خوابکودکان (CSHQ) و اندازه گیری شاخص های آنتروپومتریک کودکان بود.یافته ها : میانگین سنی کودکان شرکت کننده در پژوهش ۱ / ۲۵ ± ۱۰ / ۳۳ سال و میانگین نمره عادات خواب کودکان ۴ / ۱۸ ± ۶۳ / ۱۲ بود. از بین حیطههای ۸ گانه خواب، دو حیطه خواب آلودگی روزانه و مقاومت در رفتن به رختخواب شیوع بیشتری داشتند. بین کودکان دختر و پسر در حیطه هایخواب تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P=۰/۰۷۳). بین عادات خواب کودک با داشتن اتاق مستقل خواب (P=۰/۰۰۱)، سطح تحصیلات والدین(P=۰/۰۱۷)، جدا شدن پدر و مادر و از دست دادن یکی از والدین (P=/۰۲۱)، از دست دادن هر دو والد (P=۰/۰۰۱)، سن و پایه تحصیلی کودک(P=۰/۰۲۲)، داشتن خواهر و برادر بزرگتر (P=/۰۲۷) و درآمد پدر و مادر (P=۰/۰۳۲) و سن آنها (P=۰/۰۳۸) ارتباط معنی داری مشاهده شد.عادات خواب کودک با جنسیت (P=۰/۰۷۳)، دولتی یا خصوصی بودن مدرسه (P=۰/۰۶۵) و شغل والدین (P=۰/۰۵۹) ارتباط معنی داری نشان نداد.نتیجه گیری: با توجه به مزمن بودن سیر بیماری آسم و شیوع بالای اختلالات خواب در آن و تاثیر این اختلالات بر تشدید حملات آسم و علائم بیماریکه به طور کلی موجب بدتر شدن شرایط و کنترل سخت تر بیماری می شود؛ بنابراین توجه به مقوله عادات خواب در کودکان مبتلا به آسم ضروی بهنظر می رسد و مراقبین سلامت بایستی توجه بیشتری به عادات خواب کودکان آسماتیک بویژه در خانواده های کم سواد، با درآمد پایین و دارای ساختارناقص (بر اثر مرگ والدین، طلاق و...) داشته باشند.

کلیدواژه ها:

خواب ، عادات خواب ، کودک ، آس