مولفه های سلامت معنوی از نگاه قرآن و روایات

مقدمه و هدف: ا ز نگاه تعالیم دینی کمال حقیقی بدون دستیابی به سلامت معنوی میسر نیست. بشریت نیز در اثر رشد علمی و دستآورد های تجربی، بعد از قرن ها مقاومت در برابر کلام وحی از حدود نیم قرن پیش دریافت که، سلامتی بدون معنویت دارای کمبودی هایاساسی است. از آنجا که بهترین بلکه تنها راه دستیابی به مولفه های سلامت معنوی استمداد از وحی الهی است، این مطالعه با هدفشناسایی مولفه های سلامت معنوی در آموزه های دین مبین اسلام و نقش آن در سلامت جسم انجام شده است.مواد و روش ها : این پژوهش با رو ش توصیفی- تحلیلی است، برای گردآوری داده ها از قرآن کریم با کمک المعجم المفهرس و نرمافزار های قرآنی، و مجامع روایی چو ن کتاب کافی، بحارالانوار، میزان الحکمه و نرم افزار نور استفاده شده است. در روند این تحقیق ابتداءآیات و روایات ناظر به این مساله از منابع استخراج و سپس دسنه بندی و مورد بحث و تحلیل قرار گرفت.یافته ها : خاستگاه سلامت معنوی در فرهنگ اسلامی، با عنوا ن روح، نفس و قلب معرفی شده که در عین حال که ارتباط تنگاتنگی کهبا جسم دارد، دارای ماهیت و شخصیتی مستقل است؛ که با دو حالت سلیم یا مریض ضمن اینک نقش مستقیم و موثری در سلامت وبیماری جسم دارد. منشاء سعادت، رفاه و نعمت ابدی یا زمینه ساز ناراحتی ها ، مشکلات غیر قابل تحمل و عذاب می گردد؛ همچنین ازاین مطالعه به دست آمد که مولفه های سلامت معنوی ناظر به دو حوزه است: معرفتی و عملی. در حوزه باورها مولفه هایی چون: ایمان،تقوا، توکل بر خدا و معاد باوری و در حوزه عملی: ذکر، اقامه نماز، تلاوت قرآن، دعا، توسل، ازدواج جهاد فی سبیل الله، به عنوان راه هایدستیابی و تقویت سلامت معنوی در انسان معرفی شده است.نتیجه گیری: تسلیم وحی شدن و انجام دستورات الهی به شیوه ای که خواسته شده و پایبندی به مولفه های سلامت معنوی و کاربستآنها، ضمن اینکه نقش اساسی در سلامت تن و جسم دارد، روح انسان را نیز از آلودگی ها پاک نموده و مانع بسیاری از بیماری هایروحی- روانی و بزه های اجتماعی می گردد. شایسته است پزشکان و دیگر خدمتگزاران در نظا م سلامت، سلامت معنوی و مولفه ها یآن را به صور ت ویژه مورد توجه قرار دهند.

کلیدواژه ها:

سلامت ، بیماری ، مولفه های سلامت معنوی ، قلب