بررسی حساسیت پارامترهای مدل پیوسته محاسبه رطوبت خاک( مطالعه موردی: حوضه آبریز رود زرد)

منابع آب شیرین سطحی یکی از بزرگترین منابع آب شیرین جهان می باشند. ازاین رو انتخاب مدل مناسب جهت بررسی تغییرات بارش و رواناب در راستای برنامه ریزی و استفاده صحیح از این منابع حائز اهمیت می باشد. به منظور انجام این تحقیق از مدل سازی هیدرولوژیکی پیوسته موجود در نرم افزار HEC-HMS با استفاده از الگوریتم محاسبه رطوبت خاک برای حوضه رود زرد بهره گرفته شد. به منظور کاربرد مدل HEC-HMS از داده های فضایی نظیر نقشه خاک، مدل های رقومی ارتفاعی و نقشه کاربری اراضی برای مشخص کردن مرز حوضه و دیگر خصوصیات فیزیولوژیکی حوضه استفاده گردید. مدل برای سال های آبی ۵۵-۱۳۵۴ الی ۵۷-۱۳۵۶ کالیبره و برای سال های ۸۳-۱۳۸۲ تا ۸۴-۱۳۸۳ صحت سنجی شد. نتایج کالیبراسیون نشان داد که با توجه به مقادیر ، R۲Log = ۰.۹۳، PEV=۱%(خطای توازن حجمی)، RMSE=۸.۵(m۳/s)(خطای جذر میانگین مربعات) و MAE=۳.۲(m۳/s)(میانگین خطای مطلق)، مدل دارای بازه عملکرد خوب تا خیلی خوب بود. نتایج نشان داد که نگهداشت خاک و منطقه تنش حساس ترین پارامترها و تراوش لایه دوم آب زیرزمینی و درصد آب زیرزمینی اولیه لایه دوم از کمترین حساسیت برخوردار بودند. از نتایج می توان این گونه برداشت کرد که الگوریتم محاسبه رطوبت خاک موجود در مدل مفهومی HEC-HMS از عملکردی خوبی برخوردار می باشد و می توان از آن برای مدل سازی طولانی مدت و پیوسته بارش-رواناب در حوضه رود زرد بهره گرفت.

کلیدواژه ها:

مدل سازی هیدرولوژیکی پیوسته ، الگوریتم محاسبه رطوبت خاک ، رود زرد ، آنالیز حساسیت ، مدل HEC-HMS