نقش موافقت نامه های سرمایه گذاری بین المللی در تقویت توسعه پایدار: بررسی تحلیلی عاملیت محیط زیست

رونق سرمایه گذاری خارجی در سالیان اخیر، افزایش انعقاد موافقت نامه های دو یا چندجانبه ی سرمایه گذاری بین المللی و آثار متفاوت آنها بر محیط زیست کشورهای میزبان، توجه ها را بیش از پیش به مسئله ی حفاظت از محیط زیست و توسعه ی پایدار جلب کرده است . توسعه ی پایدار به دنبال ایجاد تعادل میان ابعاد مختلف اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی توسعه است . این پژوهش با روش تحلیلی و اکتشافی و با ابزار کتابخانه ای درصدد بررسی جایگاه توسعه پایدار در موافقت نامه های سرمایه گذاری بین المللی و نقش مهم موافقت نامه ها در هدایت کشورهای میزبان سرمایه به مسیر اقتصاد سبز، است . در معاهدات دو یا چندجانبه سرمایه گذاری معمولا به موضوع توسعه پایدار پرداخته شده است اما محور اصلی این معاهدات، اصل توسعه پایدار نیست . سرمایه گذاران خارجی باید در انعقاد معاهدات خود، مفاد اسناد بین المللی مرتبط با توسعه پایدار را مدنظر قرار دهند. دولت های میزبان نیز باید ارزیابی مزایا و مضرات سرمایه گذاری پیش از آغاز هر پروژه، از سرمایه گذاری های منجر به تخریب محیط زیست جلوگیری نمایند. حدود یک درصد از موافقت نامه های بین المللی سرمایه گذاری به صراحت به توسعه ی پایدار اشاره داشته و به دولت ها حق داده تا تدابیری برای تضمین فعالیت سرمایه گذاری طبق حقوق محیط زیست تنظیم کنند.هیچ الگوی یکسانی برای موافقت نامه های سرمایه گذاری بین المللی مبتنی بر توسعه پایدار وجود ندارد؛ کشورها باید در انعقاد معاهداتشان، نیازهای ملی خود را مورد ارزیابی قرار دهند. وضع مقررات زیست محیطی سختگیرانه ، وضع مالیات زیست محیطی ، اعطای تسهیلات به سرمایه گذاران خارجی منوط به حفاظت از محیط زیست ، رعایت اصول حقوق بین الملل محیط زیست ، رعایت مفاد کنوانسیونها و اسناد بین المللی مرتبط با توسعه پایدار و ارزیابی مخاطرات زیست محیطی هر پروژه سرمایه گذاری پیش از آغاز، می تواند دولت ها را در تحقق و تقویت توسعه ی پایدار و پاسداری از محیط زیست یاری نماید. شایان ذکر است که ارتباط حقوق بین الملل محیط زیست با حقوق بین الملل سرمایه گذاری از انسجام کافی برخوردار نیست و نیازمند قانونگذاری و توجه بیشتری از سوی جامعه بین المللی می باشد.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، سرمایه گذاری خارجی ، محیط زیست ، موافقت نامه های سرمایه گذاری بین المللی