ارزیابی پایداری عملکرد و تحمل به تنش خشکی ژنوتیپ های جو (.Hordeum vulgare L) در اقلیم معتدل ایران

حمید رضا نیکخواه; حمید تجلی; سید علی طباطبائی; منوچهر طاهری

ارزیابی پایداری عملکرد و تحمل به تنش خشکی ژنوتیپ های جو (.Hordeum vulgare L) در اقلیم معتدل ایران

محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 14، شماره: 44

سال انتشار: 1401

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 237

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

کشاورزی > تنش خشکی

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1582489

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCB-14-44_001

تاریخ نمایه سازی: 19 دی 1401

چکیده مقاله:

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: تنش خشکی یکی از نتایج تغییرات آب و هوا است که تاثیر منفی بر رشد و عملکرد گیاهان زراعی دارد. به نژادی برای تحمل به خشکی و پایداری تولید از اهداف مهم برنامه های اصلاحی گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. مواد و روش ها: به منظور بررسی پایداری عملکرد دانه و تحمل به تنش خشکی آخر فصل ژنوتیپ های جو در اقلیم معتدل کشور، ۲۰ رقم و لاین جو، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در طی دو سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ و ۹۷-۱۳۹۶ در چهار ایستگاه تحقیقاتی شامل کرج، ورامین، بیرجند و یزد در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی انتهای فصل (قطع آبیاری در ۵۰% سنبله دهی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: تجزیه واریانس مرکب نشانداد که اثر ژنوتیپ، برهمکنش سال × مکان، مکان × ژنوتیپ و ژنوتیپ × سال × مکان بر عملکرد دانه معنی دار بود. جهت بررسی دقیقتر اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط و تعیین ژنوتیپهای با عملکرد پایدار و متحمل به خشکی پارامترهای مختلف پایداری و شاخص های تحمل و حساسیت به خشکی برای هر ژنوتیپ محاسبه گردید. محاسبه پارامترهای پایداری نشان داد که لاینهای شماره ۲۰، ۴، ۱۶ و ۱۵ به ترتیب به عنوان ژنوتیپ هایی با عملکرد پایدار و سازگاری مناسب شناخته شدند. از نظر شاخص های تحمل به خشکی در سال اول لاینهای ۴، ۱۷، ۱۶، ۲۰ و ۱۱ و در سال دوم لاین های ۷، ۳، ۱۶، ۴، ۲۰ و ۵ ژنوتیپ های برتر متحمل به خشکی انتهای فصل بودند. نتیجه گیری: استفاده از شاخص های تحمل و حساسیت به خشکی، نمودار سه بعدی و بای پلات در سال اول و دوم نشان می دهد که لاین های ۴، ۱۶ و ۲۰ به طور مشترک در هر دو سال به عنوان ژنوتیپ های برتر از نظر تحمل به خشکی انتخاب شدند، بنابراین این نتایج نشان می دهد که این لاین ها از تکرارپذیری مناسبی برای تحمل به خشکی برخوردار بودند. از طرفی آماره های پایداری نیز دلالت بر پایداری عملکرد این لاین ها داشت، پس با توجه به پایداری عملکرد دانه، تحمل به خشکی و پتانسیل بالای عملکرد، سه لاین ۴، ۱۶ و ۲۰ به عنوان لاین های برتر و سازگار برای شرایط نرمال و تحت تنش خشکی آخر فصل در اقلیم معتدل کشور بعد از آزمایشات تکمیلی می تواند برای کمک به تولید در این مناطق مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Adapta ، Genotype × environment interactions ، Terminal drought stress ، Tolerance and susceptibility ، indices ، اثر متقابل ژنوتیپ در محیط ، تنش خشکی انتهای فصل ، سازگاری ، شاخص های تحمل و حساسیت به تنش

نویسندگان

حمید رضا نیکخواه

Education and Extension Organization (AREEO)- Crop and Horticultural Science Research Department, Khorassan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashh

حمید تجلی

Education and Extension Organization (AREEO), Crop and Horticultural Science Research Department, Khorassan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashh

سید علی طباطبائی

Education and Extension Organization (AREEO)- Crop and Horticultural Science Research Department, Yazd Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran

منوچهر طاهری

Education and Extension Organization (AREEO)- Crop and Horticultural Science Research Department, Tehran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Varamin, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

Abou-Elwafa, S.F. ۲۰۱۶. Association mapping for yield and yield-contributing traits ...
Abay, F. and C. Cahalan. ۱۹۹۵. Evaluation of response of ...
Ahakpaz, F., I. Bernousi, B. Abdollahi, S. Golkari, J. Jafarzadeh ...
Ahmed, I.M., U.A. Nadira, G. Zang and F. Wu. ۲۰۱۶. ...
Ahmadi, K., H.R. Ebadzadeh, F. Hatami, Sh. Mohammadnia, E. Esfandiari-pour ...
Barati, A., H. Zali, I. Lakzadeh, Sh. A. Koohkan, J. ...
Crossa, J. ۱۹۹۰. Statistical analysis of multilocation trials. Advances in ...
Eberhart, S.A.T. and W.A. Russell. ۱۹۶۶. Stability parameters for comparing ...
Eslami, P., I. Bernousi, S. Aharizad and J. Jafarzadeh. ۲۰۲۱. ...
FAO. ۲۰۱۹. Statistical data. WWW.Fao. Org/Faostat ...
Fernandez, G.C.J. ۱۹۹۲. Effective selection criteria for assessing stress tolerance. ...
Finlay, K.W. and G.N. Wilkinson. ۱۹۶۳. Adaptation in a plant ...
Fischer, R. and R. Maurer. ۱۹۸۷. Drought resistant in spring ...
Francis, T.R. and L.W. Kannenberg. ۱۹۷۸. Yield stability studies in ...
Gavuzzi, P., G. Delogu, G. Boggini, N. Di Fonzo and ...
Gaush, H.G. and R.W. Zobel.۱۹۸۸. Predictive and postdictive success of ...
۱۷.Golabadi, M., A. Arzani and S.M. Mirmohammadi Maibody. ۲۰۰۶. Assessment ...
Huhn, M. ۱۹۹۰. Nonparametric measures of phenotypic stability. Part ۱: ...
Kang, M.S. ۱۹۸۸. A rank-sum method for selecting high-yielding, stable ...
Lin, C.S. and M.R. Binns. ۱۹۸۸. A method of analyzing ...
Mahdavi, A.M., B. Sorkhi Allahlou, S. Ahmadi and H. Zare ...
Mrizova, K., E. Holaskova, E. Jiskrova, I. Frebort and P. ...
Nassar, R. and M. Huhn. ۱۹۸۷. Studies on estimation of ...
Nassir, S.H. ۲۰۰۱. Response of barley (Hordeum Volgare L.) at ...
Nikkhah, H.R., M.R. Naghavi, V. Mohammadi and H. Soltanloo. ۲۰۱۴. ...
Plaisted, R.L. ۱۹۶۰. A shorter method for evaluating the ability ...
Pour-Aboughadareh, A., M. Yousefian, H. Moradkhani, P. Poczai and K.H.M. ...
Pour‐Aboughadareh, A., M. Yousefian, H. Moradkhani, M. Moghaddam Vahed, P. ...
Ramzi, E., A. Asghari, O. Sofalian, A. Mehraban and A. ...
Rosielle, A.A. and J. Hambling. ۱۹۸۱. Theoretical aspects of selection ...
Shukla, G.K. ۱۹۷۲. Some statistical aspects of partitioning genotype-environmental components ...
Thennarasu, K. ۱۹۹۵. On certain non-parametric procedures for studying genotype-environment ...
Vaezi, B., V. Bavei, M. Ghanavati and F. Ebrahimpour. ۲۰۱۳. ...
Abou-Elwafa, S.F. ۲۰۱۶. Association mapping for yield and yield-contributing traits ...
Abay, F. and C. Cahalan. ۱۹۹۵. Evaluation of response of ...
Ahakpaz, F., I. Bernousi, B. Abdollahi, S. Golkari, J. Jafarzadeh ...
Ahmed, I.M., U.A. Nadira, G. Zang and F. Wu. ۲۰۱۶. ...
Ahmadi, K., H.R. Ebadzadeh, F. Hatami, Sh. Mohammadnia, E. Esfandiari-pour ...
Barati, A., H. Zali, I. Lakzadeh, Sh. A. Koohkan, J. ...
Crossa, J. ۱۹۹۰. Statistical analysis of multilocation trials. Advances in ...
Eberhart, S.A.T. and W.A. Russell. ۱۹۶۶. Stability parameters for comparing ...
Eslami, P., I. Bernousi, S. Aharizad and J. Jafarzadeh. ۲۰۲۱. ...
FAO. ۲۰۱۹. Statistical data. WWW.Fao. Org/Faostat ...
Fernandez, G.C.J. ۱۹۹۲. Effective selection criteria for assessing stress tolerance. ...
Finlay, K.W. and G.N. Wilkinson. ۱۹۶۳. Adaptation in a plant ...
Fischer, R. and R. Maurer. ۱۹۸۷. Drought resistant in spring ...
Francis, T.R. and L.W. Kannenberg. ۱۹۷۸. Yield stability studies in ...
Gavuzzi, P., G. Delogu, G. Boggini, N. Di Fonzo and ...
Gaush, H.G. and R.W. Zobel.۱۹۸۸. Predictive and postdictive success of ...
۱۷.Golabadi, M., A. Arzani and S.M. Mirmohammadi Maibody. ۲۰۰۶. Assessment ...
Huhn, M. ۱۹۹۰. Nonparametric measures of phenotypic stability. Part ۱: ...
Kang, M.S. ۱۹۸۸. A rank-sum method for selecting high-yielding, stable ...
Lin, C.S. and M.R. Binns. ۱۹۸۸. A method of analyzing ...
Mahdavi, A.M., B. Sorkhi Allahlou, S. Ahmadi and H. Zare ...
Mrizova, K., E. Holaskova, E. Jiskrova, I. Frebort and P. ...
Nassar, R. and M. Huhn. ۱۹۸۷. Studies on estimation of ...
Nassir, S.H. ۲۰۰۱. Response of barley (Hordeum Volgare L.) at ...
Nikkhah, H.R., M.R. Naghavi, V. Mohammadi and H. Soltanloo. ۲۰۱۴. ...
Plaisted, R.L. ۱۹۶۰. A shorter method for evaluating the ability ...
Pour-Aboughadareh, A., M. Yousefian, H. Moradkhani, P. Poczai and K.H.M. ...
Pour‐Aboughadareh, A., M. Yousefian, H. Moradkhani, M. Moghaddam Vahed, P. ...
Ramzi, E., A. Asghari, O. Sofalian, A. Mehraban and A. ...
Rosielle, A.A. and J. Hambling. ۱۹۸۱. Theoretical aspects of selection ...
Shukla, G.K. ۱۹۷۲. Some statistical aspects of partitioning genotype-environmental components ...
Thennarasu, K. ۱۹۹۵. On certain non-parametric procedures for studying genotype-environment ...
Vaezi, B., V. Bavei, M. Ghanavati and F. Ebrahimpour. ۲۰۱۳. ...

نمایش کامل مراجع