تاثیر گرایش به مولفه های تمدن غرب در مواجهه روشنفکران دوره قاجاربا پیشینه ی فرهنگی ایران اسلامی(مطالعه ی موردی آرا فتحعلی آخوندزاده، میرزا آقاخان کرمانی و میرزا عبدالرحیم طالبوف)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 326

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-16-1_018

تاریخ نمایه سازی: 15 دی 1401

چکیده مقاله:

مواجهه با تمدن جدید غرب، تاثیرات به سزایی در تحولات فکری و فرهنگی جامعه ایران و نیز آرا و دیدگاه های روشنفکران دوره ی قاجار داشته است که رویکرد منفی یا کم انگاری روشنفکران این دوره نسبت به پیشینه علمی و فرهنگی ایران دوره اسلامی را می توان از جمله مهم ترین این تاثیرات برشمرد. نفی و یا تضعیف هویت فرهنگی یکی از پیامدهای این رویکرد به شمار می آید و همین موضوع، اهمیت پرداختن به چگونگی تاثیرگذاری غرب در این زمینه را فزونی می بخشد. این نوشتار بر آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به آثار مکتوب برجای مانده از روشنفکرانی هم چون آخوند زاده، کرمانی و طالبوف به این پرسش پاسخ دهد که مواجهه با غرب به چه شیوه ای توانسته است بر نوع نگاه روشنفکران این دوره تاثیری منفی نسبت به پیشینه علمی و فرهنگی ایران دوره اسلامی داشته باشد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن است که شناخت نادرست و ناقص روشنفکران نسبت به اصل تمدن غرب از سویی و تاثیرپذیری ایشان از برخی مبانی فکری و فرهنگی آن مانند علم جدید، آرا مستشرقین غربی و باستان گرایی از سویی دیگر، مهم ترین تاثیرات را در شکل دهی به نگرش منفی آنان داشته اند.

نویسندگان

سعیده معینی مهر

دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد. ایران

هادی وکیلی

دانشیار گروه تاریخ ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد. ایران

علی ناظمیان فرد

دانشیار گروه تاریخ دانشیار گروه تاریخ ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد. ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آدمیت، فریدون(۱۳۵۵) فکر آزادی و مقدمه مشروطیت ایران، تهران: خوارزمی ...
  • ادیب زاده، مجید (۱۳۹۲) تبارشناسی تفکر علمی در ایران، تهران: ...
  • اصیل، حجت الله (۱۳۷۶) زندگی و اندیشه میرزا ملکم خان ...
  • (۱۳۷۵) رویکرد غرب گرایان به نوسازی ایران، ج اول، تهران: ...
  • آخوندزاده، فتحعلی(۱۳۵۱) مقالات فارسی، تهران: آوا. ...
  • ( ۱۳۵۷) الفبای جدید و مکتوبات، تبریز: احیا. ...
  • (۱۳۹۵) مکتوبات کمال الدوله و ملحقات آن، به اهتمام علی ...
  • آدمیت، فریدون ( ۱۳۵۷) اندیشه های میرزا آقاخان کرمانی، تهران، ...
  • (۱۳۶۳) اندیشه های طالبوف تبریزی، تهران: دماوند. ...
  • (۱۳۹۴) فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت، تهران: گستر ...
  • آزاد ارمکی، تقی(۱۳۸۰) مدرنیته ایرانی؛ روشنفکران و پارادایم فکری عقب ...
  • آشوری، داریوش (۱۳۸۴) ما و مدرنیت، تهران: موسسه فرهنگی صراط ...
  • باربور، ایان (۱۳۶۲) علم و دین، تهران: مرکز نشر دانشگاهی ...
  • براون، ادوارد گرانویل(۱۳۵۱) تاریخ ادبی ایران، ترجمه و حواشی از ...
  • پولاک، ادواردیاکوب(۱۳۶۱) سفرنامه پولاک "ایران و ایرانیان" ترجمه کیکاووس جهانداری، ...
  • تحویلی، محمد علی ( ۱۳۳۷) نقد اندیشه های میرزا آقاخان ...
  • داوری اردکانی، رضا (۱۳۶۳) شمه ای از تاریخ غرب زدگی ...
  • حاجیانی، ابراهیم (۱۳۸۸)جامعه شناسی هویت ایرانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک ...
  • حائری، عبدالهادی( ۱۳۹۴) نخستین رویارویی های اندیشه گران ایرانی با ...
  • زرشناش، شهریار (۱۳۷۳) تاملاتی درباره جریان روشنفکری در ایران، تهران: ...
  • زیباکلام، صادق (۱۳۷۷) سنت و مدرنیته؛ ریشه یابی علل ناکامی ...
  • سروش، عبدالکریم (۱۳۵۷) علم چیست، فلسفه چیست؟ تهران: انتشارات حکمت ...
  • سعید، ادوارد (۱۳۷۱) شرق شناسی، تهران: نشر فرهنگ اسلامی ...
  • شریعتی، علی (بی تا) چه باید کرد؟ تهران: حسینیه ارشاد ...
  • شرفی، محمد رضا (۱۳۸۰) جوان و بحران هویت، تهران: سروش ...
  • ضیاءابراهیمی، رضا (۱۳۹۶) پیدایش ناسیونالیسم ایرانی: نژاد و سیاست بی ...
  • طالبوف، عبدالرحیم بن ابوطالب (۱۳۱۹) سفینه طالبی یا کتاب احمد، ...
  • (۱۳۱۲) رساله هیئت جدید فلاماریون، ترجمه، عبد الرحیم طالبوف، استانبول: ...
  • {بی تا} مسالک المحسنین، گردآورنده، محمد رمضانی، نشرخاور ...
  • عبدالهادی، حائری(۱۳۶۷) نخستین رویارویی های اندیشه گران ایران با دو ...
  • قدیمی قیداری، عباس(۱۳۹۱) "تاریخ نویسی باستان گرا و ناسیونالیستی در ...
  • کرمانی، آقاخان {بی تا} رساله سه مکتوب، به کوشش بهرام ...
  • {بی تا} صد خطابه، ویراستار، دکتر محمد جعفر محجوب، بی ...
  • فرای، ن. ریچارد (۱۳۸۸) عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه مسعود ...
  • کاتوزیان، همایون(۱۳۷۹)دولت و جامعه در ایران؛ انقراض قاجار و استقرار ...
  • کچویان، حسین ( ۱۳۸۴) تطورات گفتمان های هویتی ایران، ایرانی ...
  • کاتم، ریچارد (۱۳۸۵) ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین، تهران: ...
  • گرشاسپ چوکسی، جمشید( ۱۳۸۱ ) ستیز و سازش زرتشتیان مغلوب ...
  • طرفداری، علی محمد ( ۱۳۹۷) "شرق شناسی اسلامی، ایران شناسی ...
  • متی، رودی، کدی، نیکی (۱۳۷۱)ایرانشناسی در ایران و اروپا، ترجمه ...
  • مجتهدی، کریم (۱۳۷۹) آشنایی ایرانیان با فلسفه های جدید غرب، ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۶۲) خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران: انتشار ...
  • ملکم، جان (۱۳۶۲) تاریخ ایران، ترجمه اسماعیل حیرت، تهران، فرهنگسرا ...
  • منتسکیو، شارل لوئی دوسکوندا {بی تا} روح القوانین، ترجمه علی ...
  • میرسپاسی، علی (۱۳۸۵) تاملی درمدرنیته ایرانی؛ بحثی درباره گفتمان های ...
  • ناطق، ناصح (۱۳۶۴) ایران از نگاه گوبینو، تهران، بنیاد موقوفات ...
  • ناظم الدوله، ملکم(۱۳۸۱)رساله های میرزاملکم خان ناظم الدوله، گردآوری حجت ...
  • ورجاوند، پرویز (۱۳۷۸)پیشرفت و توسعه بربنیاد هویت فرهنگی، تهران، انتشار ...
  • وحیدا، فریدون (۱۳۸۷) جامعه شناسی در ادبیات فارسی، تهران، سمت ...
  • هلزی هال، ل. و (۱۳۹۱) تاریخ و فلسفه علم، ترجمه ...
  • مآخذ انگلیسیMatthee Rudi(۲۰۱۰). "The Imaginary Realm: Europe's Enlightenment Image of ...
  • Mangol Bayat (۱۹۷۴). Mirza Aqa Khan Kermani: A Nineteenth Century ...
  • Abdollahi Matanaq Ghaffar (۲۰۱۳). The Role of Istanbul Iranians in ...
  • Roger Trigg (۱۹۹۳). Rationality and Science (Oxford: Blackwell)Bayat-Phillip, Mangol (۱۹۸۱)."Tradition ...
  • George Rawlinson (۱۸۹۳). The Story of Parthia, Laondon, T. Fisher ...
  • Wood, Michael, (۲۰۰۶) ,EDWARD SAID, Proceedings of the American Philosophical, ...
  • نمایش کامل مراجع