تعیین مشخصه های فنی سامانه های استحصال و جمع آوری آب باران برای بادام دیم

به منظور افزایش بهره وری بارش، کاهش سهم مصارف غیرمفید بارش و ایجاد باغ بادام از طریق سامانه های مختلف استحصال و جمع آوری آب باران در حوضه های کوچک (MCWH)، این پژوهش از سال ۱۳۷۹ به مدت ۶ سال در استان آذربایجان شرقی، شهرستان اسکو – منطقه یال ایلخچی و در دیمزارهای کشاورزان به اجرا درآمد. تیمارهای مورد مطالعه شامل آرایش سامانه های مختلف استحصال و جمع آوری آب باران (شکل و مساحت)، مدیریت سطوح رواناب و بهبود ذخیره آب خاک در بستر ریشه، برای دو رقم بادام دیر گل پیوندی بوده است. برخی از مشخصه های زراعی و رشدی محصول و آستانه رواناب و برآورد عملکرد محصول مورد بررسی قرار گرفت.  بر اساس نتایج تحقیق و با تکیه بر مدیریت کنترل تبخیر در پای درختان، تیمار برتر و قابل توصیه شامل اندازه سطح رواناب ۷×۷ متر + سطوح رواناب تمیز و غلتک زده شده و بدون نیاز به استفاده از پلیمر است و تفاوتی بین شکل حوضه های جمع آوری رواناب وجود ندارد، اگرچه آرایش مربعی اندکی بر آرایش نیم دایره ای برتری دارد.  در آزمایش های متعدد تعیین آستانه رواناب برای حوضه های جمع آوری رواناب در تیمار غلتک زده، ۵/۲ تا ۵/۳ میلی متر، در تیمار تمیز و صاف شده، ۵/۳ تا ۵/۴ میلی متر و در تیمار طبیعی، ۵/۴ تا ۵/۵ میلی متر اندازه گیری و برآورد شد.  در سال ۱۳۸۵ میزان عملکرد تک درخت حدود ۳ کیلوگرم برآورد شد که با ۲۰۴ نهال در هکتار در تیمار برتر، عملکرد ۶۱۲ کیلوگرم در هکتار خواهد شد. پژوهش های تکمیلی برای بررسی جنبه های زراعی و حرکت سطحی و زیرسطحی آب در سطوح رواناب در خاک ها و شیب های مختلف پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

آب باران ، آستانه رواناب ، استحصال و جمع آوری ، بادام ، باران ، تبخیر ، دیم