بررسی مقایسهای یارانههای صادراتی در چند کشور منتخب

تاریخچه یارانهها به دخالت دولت در مسائل اقتصادی و اجتماعی در جامعه برمیگردد. مکاتب اقتصادی بعد از رنسانس بر محور دخالت یا عدم دخالت دولت در اقتصاد تأکید میکردند. مکتب کلاسیک بر عدم دخالت دولت در اقتصاد، و مکاتبی مانند کینز و ساختارگرایان موافق دخالت نهاد دولت در اقتصاد جهت نظم بخشیدن به نظام بازار بودند. در چنین شرایطی دولتها با توزیع مجدد درآمد از طریق پرداخت یارانهها به بخش های مختلف در جامعه تعادل را ایجاد کنند. اما از دهه 1940 با تأسیس نهادهای بینالمللی همچون IMF و IBRD دولتها، گرایش به کوچک سازی، اقتصاد آزاد و خصوصیسازی پیدا کردند. در ادامه با تأسیس نهادهای پولی و مالی بینالمللی همچون گات، گاتس و سازمان تجارت جهانی بیش از پیش بر کاهش و حذف یارانهها و تعرفههای گمرکی و کاهش اندازه دولت اصرار نمودند. در اصل هدف از یارانهها کاهش فاصله طبقاتی بین دهکهای درآمدی جامعه، تشویق به تولید و حفظ شرکتها در شرایط بحران اقتصادی بوده است. اما از طرفی اگر یارانههای دولت درست اجرا نگردند آثار و تبعات منفی اقتصادی به دنبال خواهد داشت و رقابت را از بین میبرند. کشورهای مختلف جهان به روشهای مختلفی به حل مشکل یارانهها اقدام نمودهاند در کشور ما نیز به نظر میرسد که یارانهها تأثیر مثبتی در اقتصاد ندارند. بنابراین طرح تحول اقتصادی گامی در جهت هدفمند کردن آنهاست. این مقاله مروری بر تجربه یارانههای صادرات در چند کشور منتخب و استفاده از نتایج آنها جهت اجرای هر چه بهتر یارانهها در اقتصاد ایران است.

کلیدواژه ها:

هدفمندی یارانه ، یارانه نقدی ، یارانه صادرات ، تدابیرجبرانی