واکاوی رابطه جوی اروپا-اقیانوس اطلس شمالی و اثر آن بر تغییرپذیری بارش در نیمه غربی ایران

چکیدهدر این پژوهش با استفاده از داده های دوره ۵۰ ساله (۱۹۶۱-۲۰۱۰) دو مرکز NOAA و سازمان هواشناسی کشوری و به کارگیری روش همبستگی پیرسون ارتباط ارتفاع ژئوپتانسیل جو در محدوده اروپا و اقیانوس اطلس شمالی در ترازهای ۸۵۰ ،۵۰۰ و ۳۰۰ هکتوپاسکال با تغییرپذیری بارش در نیمه غربی ایران مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش ارتباط وارون و به عبارت بهتر آلاکلنگی بین تغییرات ارتفاع ژئوپتانسیل جو در هر سه تراز در محدوده های مورد بررسی بین اروپا و شمال اقیانوس اطلس وجود دارد. شبکه قراردادی D شرقی (محدوده کشورهای سوییس و آلمان) و B غربی (محدوده سرزمین های جنوب گرینلند) دارای ارتباط بسیار قوی و وارون در ترازهای مورد بررسی هستند. همچنین شاخص های اختلاف ارتفاع طراحی شده در فصل پاییز ارتباط بسیار قوی را با ناهنجاری های بارش در نیمه غربی ایران نشان می دهند، به شکلی که با ایستگاه هایی مانند خرم آباد، ارومیه، سنندج، کرمانشاه، اراک و همدان ارتباط معنی دار فراتر از سطح اعتماد ۹۹% را با ضریب همبستگی ۰.۵۷ تا ۰.۴۷ را به دست داده اند. این ارتباط تنها محدود به فصل پاییز بوده و در فصل زمستان ارتباط چندان قوی و قابل توجهی دیده نمی شود.

کلیدواژه ها:

رابطه آلاکلنگی جو ، پیوند از دور ، شاخص سازی ، ناهنجاری بارش ، اروپا و اقیانوس اطلس