روابط ساختاری ادراکات والدینی، نیازهای بنیادین روانی و فرسودگی تحصیلی در دانشجویان علوم پزشکی

مقدمه: فرسودگی تحصیلی با خستگی ناشی از الزامات مربوط به مطالعه، حس و نگرش بدبینانه نسبت به مطالب درسی، احساس پیشرفت ضعیف در مسائل تحصیلی، کاهش احساس شایستگی و برخی از نشانگان افسردگی مشخص شده و می تواند از عوامل درون فردی و بافتی تاثیر پذیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط ساختاری ادارکات والدینی با فرسودگی تحصیلی دانشجویان با نقش واسطه ای نیازهای بنیادین روانشناختی در چارچوب نظریه خودتعیین گری انجام شد. روش ها: در این پژوهش توصیفی- همبستگی، جامعه آماری را دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ تشکیل دادند. از این جامعه آماری تعداد ۴۰۰ نفر با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها از طریق مقیاس ادراکات والدینی رابینز (Robbins)، مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی گانیه (Gagné) و فرم زمینه یابی دانشجویان پرسشنامه فرسودگی تحصیلی مسلش (Maslach) گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های توصیفی و مدل سازی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار آماری AMOS-۲۴ انجام شد. نتایج: ادراکات از فرزندپروری مادر و پدر به واسطه نیازهای بنیادین روان شناختی بر فرسودگی تحصیلی دانشجویان اثرغیرمستقیم و معناداری نشان داد(۰۱/۰≥P). مدل مسیر نیز از برازش مطلوبی برخوردار بوده (۶۱/۲=c۲/df، ۹۱/۰=AGFI، ۹۵/۰=GFI، ۹۶/۰=CFI، ۹۳/۰=NFI، ۹۴/۰=TLI،۰۶/۰=RMSEA) و می تواند ۵۴ درصد از واریانس فرسودگی تحصیلی دانشجویان را تبیین کند. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر به نظر می رسد فراهم کردن محیط خانوادگی توام با حمایت والدین، برقراری روابط گرم و صمیمی و داشتن انتظارات متناسب با توانمندی های فرزندان، به ارضای نیازهای بنیادین روان شناختی و در نهایت ارتقای سازگاری های تحصیلی آنان کمک می کند.

کلیدواژه ها:

Perceptions of Parents ، Basic Psychological Needs ، Academic burnout ، self-determination ، SEM ، ادراکات والدینی ، نیازهای بنیادین روان شناختی ، فرسودگی تحصیلی ، خودتعیین گری ، معادلات ساختاری