ارزشیابی برنامه های آموزش خودمراقبتی دیابت در سیستم بهداشتی بر اساس الگوی سیپ

مقدمه: تدوین و اجرای برنامه ها، تحقق آرمان ها و میزان دستیابی به هدف با استفاده از ارزشیابی امکان پذیر است. با ارزشیابی یک برنامه آموزش خودمراقبتی می توان به میزان سازگاری و هماهنگی برنامه و عوامل موثر در بهبود برنامه پی برد. پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی برنامه خودمراقبتی دیابت نوع ۲ براساس الگوی سیپ در سیستم بهداشتی سال ۱۳۹۷ انجام شد. روش ها: در این مطالعه توصیفی و ارزشیابی، برنامه خودمراقبتی دیابت بر اساس الگوی سیپ مورد ارزشیابی قرار گرفت و اطلاعات به شکل مقطعی از شبکه بهداشت شهرستان مبارکه از استان اصفهان جمع آوری گردید. جامعه آماری مطالعه شامل ۸۱ نفر از افراد مطلع یا درگیر اجرای برنامه خودمراقبتی دیابت شامل رییس مرکز بهداشت شهرستان ، کارشناس مسوول مبارزه با بیماری ها، کارشناس مسوول غیرواگیر شهرستان، مراقبین سلامت مراکز و پایگاه های بهداشتی(زن و مرد) و بهورزان خانه های بهداشت (زن و مرد) بودند که با روش سرشماری وارد مطالعه شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته اطلاعات مدل ارزشیابی CIPP (Context, Input, Process and Product) پس از تایید روایی و پایایی استفاده شد. در نهایت داده های حاصل از پرسشنامه در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمون تی مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شد. نتایج: براساس الگوی سیپ میانگین نمره های ارزشیابی در حیطه زمینه ۴۷/۰±۳۲/۴، در حیطه درون داد ۳۵/۰±۴۷/۳ (به طور معناداری پایین تر از حد متوسط)، در حیطه فرآیند ۳۴/۰±۱۷/۴ و در حیطه برون داد ۴۰/۰±۴۱/۴ (بالاتر از حد متوسط) بود (۰۵/۰> p). نتایج مطالعه حاضر نشان داد میانگین نمره ارزشیابی براساس الگوی سیپ در هر سه حیطه زمینه، فرآیند و برون داد مطلوب و در حیطه درون داد نیمه مطلوب بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج ارزشیابی پیشنهاد می شود که ارزشیابی این برنامه به طور مستمر انجام و نقاط قوت و ضعف برنامه مشخص و اصلاح گردد.

کلیدواژه ها:

diabetes type II ، CIPP Evaluation Model ، Self-cared ، Evaluation ، الگوی سیپ ، ارزشیابی برنامه ، خودمراقبتی ، دیابت نوع ۲