جایگاه عقل در استنباط احکام شرعی

عقل به معنای نیروی اندیشه و تفکر، از بزرگ ترین نعمت هایی است که خداوند به انسان ارزانی داشته است. عقل در ساحت های گوناگونی حضور فعال دارد، اما آنچه در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته، جایگاه و نقش عقل در عرصه استنباط احکام شرعی است. پرسش مهم این است که آیا عقل می تواند به عنوان یک دلیل مستقل در کنار (کتاب و سنت)، جزء ادله احکام قرار بگیرد و آیا عقل از نظر درک واقعیات و مصالح و مفاسد در آن سطح است که بتواند منشا جعل حکم و به عنوان یک منبع مطرح شود. با توجه به این پرسش، نوشتار کنونی براساس مهم ترین یافته ها، گویایی این مطلب است که عقل افزون براین که به عنوان ابزاری در خدمت سایر منابع از جمله قرآن و سنت قرار می گیرد، از آنجا که خود بر تشخیص مصلحت و مفسده امور توانمند است، می تواند کاشف از اراده الاهی خداوند و در نتیجه حکم خداوند باشد.

کلیدواژه ها:

Reason ، deduction ، source ، legal ruling