جایگاه «اصول عملیه و مشروعیت فقاهتی» در حکمرانی و آموزه های حقوق عمومی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 372

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SHORA-12-39_006

تاریخ نمایه سازی: 28 آذر 1401

چکیده مقاله:

اصول عملیه به عنوان روش رفع تحیر در موارد نبود دلیل قطعی و ظنی معتبر، راهکاری است که اغلب در فقه فردی و در حقوق خصوصی و کیفری پی گرفته شده است. در حقوق عمومی و ساحت حکمرانی اعم از اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نیز در مواردی این اصول مبنای عمل نهادهای مختلف قرار گرفته است. با این حال، این نوشته در راستای روش شناسی در حقوق عمومی و حقوق بین الملل، قائل به تفاوت روش برداشت از منابع دینی و لزوم ارتقای معیارهای استنباط احکام به منظور پیشگیری از انزوا یا تحریف دین است. بنابراین مسئله اصلی این تحقیق توصیفی-تحلیلی، امکان یا امتناع استناد به اصول عملیه و نیز شیوه استناد به این اصول در حکمرانی است. به نظر می رسد در راستای «ضرورت تاسیسی و متکامل بودن زبان شارع جهت تفاهم با تاریخ»، اصول عملیه زبانی مناسب برای سطح حکمرانی نیست و تنها در قالب «رویکرد» می تواند در حکمرانی استفاده شود و عقل، بنای عقلا، مذاق شارع، حفظ نظام زمینه استناد به اصول عملیه را نیز تا حد زیادی مرتفع می کند.

نویسندگان

محمد علی ضیائی

استاد درس خارج، حوزه علمیه، قم، ایران

محسن قائمی

استاد، حوزه علمیه، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف) فارسی و عربیالامین، حسن (۱۳۹۲)، دایره المعارف الاسلامیه الشیعه، ...
  • الانصاری، مرتضی (۱۴۱۹ق)، فرائد الاصول، قم: مجمع الفکر الاسلامی، چ ...
  • ایزدهی، سید سجاد؛ صدیق تقی زاده، صدیقه (۱۳۹۹)، «ضرورت و ...
  • (۱۴۰۰)، «فلسفه فقه سیاسی»، جستارهای فقهی و اصولی، سال هفتم، ...
  • آخوند خراسانی، محمدکاظم (۱۴۰۹ق)، کفایه الاصول، قم: آل البیت (ع)، ...
  • آشتیانی، میرزا محمدحسن (۱۳۶۹)، کتاب القضاء، تهران: رنگین، چ اول ...
  • بروجردی، محمدتقی (بی تا)، نهایه الافکار (تقریرات درس آقاضیاء الدین ...
  • البهسودی، سرور الواعظ (۱۴۱۷ق)، مصباح الاصول، تقریر بحث السید الخوئی، ...
  • التبریزی، میرزا موسی (۱۳۶۹)، اوثق الرسائل، قم: نجفی، چ اول ...
  • توسلی نائینی، منوچهر؛ شهابی، مهدی؛ نیکوئی، مرضیه (۱۳۹۰)، «نقش واقعیت ...
  • جزایری، سید محمدجعفر (۱۴۰۳ق)، منتهی الدرایه، قم: مطبعه الخیام، چ ...
  • جناتی، محمدابراهیم (۱۳۷۴)، ادوار اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، تهران: ...
  • الحائری، السید کاظم (۱۴۲۵ق)، المرجعیه و القیاده، قم: دار التفسیر، ...
  • (۱۴۱۸ق)، مباحث الاصول، تقریر ابحاث السید الصدر، بیروت: مکتب الاعلام ...
  • خمینی، سید روح الله (۱۳۷۳)، المکاسب المحرمه، تهران: موسسه آثار ...
  • (۱۴۱۰ق)، الرسائل، قم: اسماعیلیان، چ دوم. ...
  • (۱۳۷۸)، صحیفه نور، تهران: موسسه آثار امام، چ پنجم. ...
  • (۱۳۷۹)، کتاب البیع، تهران: موسسه نشر آثار امام، چ پنجم ...
  • الحکیم، السید محمدسعید (۱۴۱۴ق)، المحکم فی اصول الفقه، بیروت: المنار، ...
  • حلبی، ابوالصلاح (۱۴۰۳ق)، الکافی فی الفقه، اصفهان: کتابخانه امیرالمومنین، چ ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم (بی تا)، المستند فی شرح العروه الوثقی، ...
  • سبزواری، عبدالاعلی (۱۴۱۳ق)، مهذب الاحکام، قم: المنار، چ چهارم ...
  • سرخسی، محمد بن احمد (۱۴۱۴ق)، المبسوط، بیروت: دار المعرفه، چ ...
  • سند، محمد (۱۴۲۶ق)، اسس النظام السیاسی عند الامامیه، قم: فدک، ...
  • سیفی مازندرانی، علی اکبر (۱۴۲۵ق)، مبانی الفقه الفعال، قم: انتشارات ...
  • صافی گلپایگانی، لطف الله (بی تا)، احکامه و حدوده، بی ...
  • الصدر، السید محمدباقر (۱۴۱۰ق)، دروس فی علم الاصول، بیروت: دارالتعارف ...
  • (۱۴۲۴ق)، اقتصادنا، قم: مرکز الدراسات التخصصیه للشهید الصدر، چ دوم. ...
  • (۱۴۱۷ق)، بحوث فی علم الاصول، قم: دائره المعارف فقه اسلامی، ...
  • (۱۹۷۵م)، الاتجاهات المستقبله لحرکه الاجتهاد، بیروت: دارالزهرا، چ دوم. ...
  • (بی تا)، ولایت و زعامت، تهران: سهامی انتشار، چ سوم ...
  • ضیایی فر، سعید (۱۳۹۰)، «رویکرد حکومتی در فقه»، مجله علوم ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۸۸)، بررسی های اسلامی، قم: بوستان کتاب، چ ...
  • (۱۳۸۲)، اصول عقاید و دستورات دینی، قم: دفتر تنظیم و ...
  • علم الهدی، سید مرتضی (۱۴۰۵ق)، رسائل الشریف، قم: دارالقرآن الکریم، ...
  • علیدوست، ابوالقاسم (۱۳۸۸)، فقه و مصلحت، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و ...
  • عندلیب همدانی، محمد؛ ستوده، حمید (۱۳۹۱)، «مذاق شریعت؛ جستاری در ...
  • کاشف الغطاء، جعفر (۱۳۸۰)، کشف الغطاء، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، ...
  • کاظمی، محمدعلی (۱۴۱۱ق)، کتاب الصلاه (تقریرات درس مرحوم نائینی)، قم: ...
  • مامقانی، عبدالله بن محمد (۱۳۵۰)، حاشیه علی رساله فی العداله، ...
  • مجتهد شبستری، محمد (۱۳۷۶)، ایمان و آزادی، تهران: طرح نو، ...
  • مجله حوزه (۱۳۷۹)، چشم و چراغ مرجعیت، مصاحبه با لطف ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن (۱۴۲۳)، معارج الاصول، لندن: موسسه ...
  • مشکانی، عباسعلی (۱۳۹۴)، «تاثیر نوع حاکمیت در گستره حلیت و ...
  • مظفر، محمدرضا (۱۳۸۶)، اصول الفقه، نجف، بی نا، بی چا ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۷ق)، دائره المعارف فقه مقارن، قم: مدرسه ...
  • (۱۴۱۶ق)، انوار الاصول، تحقیق احمد قدسی، قم: نسل جوان، چ ...
  • ملک افضلی، محسن؛ جوان آراسته، حسین (۱۳۹۷)، حقوق اساسی۲، قم: ...
  • منتظری، حسینعلی (۱۴۰۸ق)، دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله ...
  • (بی تا)، رساله استفتائات، قم: بی نا ...
  • میرباقری، سید محمدمهدی (۱۳۹۲)، بررسی تطبیقی حجیت قواعد عام اصول ...
  • (۱۳۹۴)، جستاری در مبانی نظری ولایت فقیه، قم: تمدن نوین، ...
  • (۱۳۹۶)، رویکردهای فقه حکومتی، تنظیم یحیی عبداللهی، قم: تمدن نوین، ...
  • میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن (۱۳۷۸)، قوانین الاصول، تهران: بی ...
  • نائینی، محمدحسین (۱۴۲۴ق)، تنبیه الامه و تنزیه المله، قم: دفتر ...
  • نائینی، میرزا حسین (۱۳۶۸)، اجود التقریرات، مقرر: سید ابوالقاسم خویی، ...
  • نجفی، محمدحسن (۱۳۹۲)، جواهر الکلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چ پنجم ...
  • نراقی، احمد بن محمد (۱۴۱۷ق)، عوائدالایام، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، ...
  • الهاشمی، سید منیرالدین (۱۳۷۳)، درس گفتارهای مبادی اصول فقه احکام ...
  • نمایش کامل مراجع