بررسی مزارهای دوره مفرغ میانی آرامستان خانقاه گیلوان

گورستان خانقاه گیلوان از نمونه محوطه های باستانی کم نظیر در ایران می باشد. این محوطه باستانی با وسعت ۲۰۰۰ هزار هکتاری خود یکی از بزرگترین محوطه باستانی کشور بشمار می آید. تدفین در این محوطه باستانی با توجه به کاوش های صورت گرفته از دوره مفرغ میانی آغاز و تا دوره اشکانی ادامه یافته است . وجود تدفین های ثانویه در این گورستان که در دوره های مفرغ میانی و جدید، عصر آهن و دوره اشکانی بدست آمده است ، نشان دهنده این واقعیت است که این مکان دارای بافت مذهبی ویژه ای بوده است ؛ همین بافت مذهبی و مقدس باعث گردیده تا اشخاصی که در فواصلی دورتر از این محل فوت می نمودند، به این محوطه منتقل شده و تدفین گردیده اند. شاید بتوان وسعت بسیار زیاد این محوطه را نیز در نتیجه همین بافت مذهبی مهم آن دانست . گورهای دوره مفرغ میانی این گورستان از انواع گورهایی است که در اصطلاح می توان آنها را گور تپه (کورگان ) طبقه بندی نمود. در این دوره و به هنگام تدفین در ابتدا چاله گور به ابعاد و فضای مورد نیاز برای قرار دادن اجساد و هدایا کنده شده و تدفین در درون آنها صورت گرفته است . بعد از پرکردن چاله گور و بر روی سطح زمین سنگ چین مدوری به دور گور ایجاد گردیده و درون این سنگ چین با خاک و سنگ پر شده و تپه ای بر روی آن ایجاد گردیده است . ابعاد این سنگ چین ها و تپه روی آنها با بزرگی و کوچکی گور و پایگاه اجتماعی افراد در ارتباط بوده است . به نظر می رسد که به هنگام تدفین نذوراتی در میان شرکت کنندگان در تدفین پخش می شده و بقایای این نذورات بعد از مصرف به درون خاک ریخته شده بر روی گور انداخته شده است . تدفین های این دوره بصورت های مختلف یک نفره دو نفره و سه نفره و در وضعیت های مختلف طاق باز، جمع شده و نیمه جمع شده و در جهات مختلف صورت گرفته است . هدایای قرار داده شده در درون این گورها شامل ظروف سفالی و اشیاء و ادوات تزیینی و جنگی می باشد.

کلیدواژه ها:

آرامستان ، معماری ایرانی ، دوره مفرغ میانی