نسبت سنجی نظری معنویتهای نوظهور با معنویت اسلامی

یکی از جریانهای پرچالش عصر ما، پدیده »جریانهای نوظهور معنوی« یا »عرفانواره ها« است. مواضع گوناگونی از سوی اندیشمندان جهان و ایران اتخاذ شده است اما آنچه ذهن یک پرسشگر را به خود مصروف میدارد نسبت این جریانها با عرفان و معنویت اصیل دینی از جمله معنویت اسلامی است. از آنجا که باطن نگری، رازگرایی و توجه به عالم درون، خصلت مشترک این جریانهاست، آنها را با عرفان و معنویت اسلامی قابل مقایسه و تقریب مینماید، ولی از آن جهت که جریانهای معنوی به لحاظ تبارشناسی، مبانی و روشها در فضای اومانیسم و سکولاریسم نضج یافته اند، با معنویت اسلامی که بر پایه پذیرش وحی، توحید و شریعت استوار است دچار تمایز شده و بعضا عرفان انگاری و معنویت شمردن آنها با تردید همراه شده است. در این پژوهش ضمن تبیین چیستی معنویتهای نوظهور و عرفان و معنویت اسلامی، با مبنا قرار دادن تمایز علوم در سه حوزه ی: »موضوع«، »روش« و »غایت«؛ این جریانها در هر یک از این سه حوزه مذکور، با معنویت اسلامی متمایز ارزیابی شده است. ضمنا ذیل هر یک از سه حوزه ی مذکور، زاویه ی هر یک از جریانهای نوظهور را از عرفان اسلامی تبیین کردیم.

کلیدواژه ها:

عرفان و تصوف ، معنویت ، ادیان جدید ، جریانهای نوظهور معنوی ، معنویت اسلامی ، .spirituality