تحلیل ابعاد، شاخص ها و روش های سنجش تاب آوری شهری در برابر سوانح

دیدگاه های مختلفی از تابآوری در برابر سوانح وجود دارد. در مقاله حاضر، با روش تحلیل محتوا، مطالعات تجربی جهانی و داخلیدر بازه زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ بررسی شده اند تا رویکردها و ابعاد اصلی و شاخص های ارزیابی تاب آوری در برابر سوانح ترسیم شوند.۱۷ رویکرد اصلی ارزیابی تاب آوری در برابر سوانح شناسایی و تحلیل شدهاند. نتایج حاکی از آن است که رویکردها از نظر مقیاستحلیل، نوع سنجه (شاخص، ابزار)، نوع داده ها، زمان ارزیابی باهم متفاوت هستند. با این وجود می توان روش های ارزیابی تاب آوریدر برابر سوانح را به دودسته اصلی کمی و کیفی طبقه بندی نمود. روشهای کیفی بر اساس اطلاعات محلی و با تاکید بر تاب آورینهادها تعریف می شوند. این دسته تاب آوری را به عنوان فرایندی تطابق پذیر دانسته که با استفاده از ابزارهایی به ارتقای آن پیشو پس از حوادث می پردازد. درمقابل، روش های کمی با داده های قراردادی و با تاکید بر ظرفیت تطبیق پذیری براساس وضعموجود (پیش از حادثه)، به ارزیابی تاب آوری ذاتی پرداخته اند. با استفاده از این رویکردها می توان تاب آوری ذاتی و شرایط موجودواحدهای تحلیل جغرافیایی را مقایسه نمود (مختص یک مکان نیستند) و یا تابآوری محدودهای را در مقاطع زمانی مختلفسنجید. در نهایت در این مقاله، بر اساس رویکردهای کمی، شاخص های کمی ارزیابی تاب آوری شهری در برابر سوانح استخراجشده اند تا در مجامع علمی و حرفه ای در ایران نیز مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

تاب آوری در برابر سوانح ، رویکردها ، شاخص ها ، تحلیل محتوا