فقیه دیوان سالاران و اصلاحات یعقوب آق قویونلو

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 180

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TUHIS-8-15_005

تاریخ نمایه سازی: 17 آذر 1401

چکیده مقاله:

 بررسی و واکاوی اصلاحات یعقوب پادشاه، از زاویه اقدامات فقیه- دیوان سالاران حاضر در ساختار حکومتی و تشکیلاتی آق قویونلوها، روشنی زیادی بر ابهامات موجود در مبانی فکری این اصلاحات، می افکند، درواقع، زمینه سازی و پی ریزی مقدمات این اصلاحات را باید در تفکرات و آراء فقهایی دانست، که وظایف دیوانی و دیوان سالاری را نیز بر عهده گرفته بودند، از این روی، ایشان فقه اسلامی، که تفکراتشان از آن سرچشمه گرفته و در عرصه آن بالنده شده بودند را، در ارتباط با جنبه های مختلف اصلاحات، به کار گرفته، به این برنامه رنگ و صبغه شریعتمدارانه دادند، و این ویژگی، یعنی فقاهتی بودن مبانی اصلاحات، جزء لاینفک آن گردید، به طوری که چه در بخش اصلاحات اقتصادی و چه در بخش اصلاحات اجتماعی، این رویکرد، به وضوح خودنمایی می کند، در این میان حضور مستقیم و غیر مستقیم اندیشه های فقیه - دیوان سالارانی نظیر قاضی عیسی ساوجی، شیخ علی صدر، علامه جلال الدین دوانی و فضل الله روزبهان خنجی، در نظریه پردازی، تدوین و اجرای برنامه اصلاحات، شایان توجه است و عنایت به این رویکرد از جانب این گروه، سبب گردید که ایشان در قوالب مختلف، آراء و اندیشه های خود را عرضه نمایند. در این نوشتار، نگارنده در پی درک این موضوع است که اصلاحات یعقوب پادشاه، از نظرگاه آراء و اندیشه های فقیه دیوان سالاران، چگونه مورد بررسی قرار گرفته است؟ فرضیه این نوشتار بدین ترتیب است که اندیشه های فقهای دیوان سالار عصر یعقوب پادشاه، در اصلاحات وی غلبه داشته است. روش تحقیق این نوشتار، با توجه به ماهیت موضوع، توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای است، درارتباط با پیشینه تحقیق نیز باید اشاره شود که، تحقیقات متعددی در قالب مقاله و کتاب دراین ارتباط انجام گرفته، که وجه غالب آنها، بررسی این اصلاحات از منظر نظم ایرانی و تمرکزگرایی دیوانی است، ازجمله این تحقیقات می توان به مقاله ابوالحسن فیاض انوش باعنوان «اصلاحات قاضی صفی الدین عیسی ساوجی در دوران سلطان یعقوب آق قویونلو» مقاله ولادیمیرمینورسکی تحت عنوان «The Aq-qoyunlu and Reforms»، مدخل «آق قویونلو» در دایره المعارف بزرگ اسلامی، نوشته رضا رضازاده لنگرودی و کتاب «تاریخ فراموش شده ایران در دوره سلطان یعقوب آق قویونلو»، نوشته هدی سیدحسین زاده، اشاره نمود.

نویسندگان

مهدی فیضی سخا

هیئت علمی/ دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • − آژند، یعقوب ( ۱۳۸۷)، تاریخ ایران، (دوره تیموریان)، چاپ ...
  • − احمد بن حسین بن علی (۱۳۵۷)، تاریخ جدید یزد، ...
  • − بدلیسی، ادریس بن حسام الدین علی (۱۳۹۰)، دیوان دو ...
  • − بدلیسی، شرف خان بن شمس الدین بدلیسی (۱۳۴۳)، شرف ...
  • − پطروشفسکی، ایلیا پاولویچ (۱۳۵۷)، کشاورزی و مناسبات ارضی در ...
  • − حسن زاده، اسماعیل (۱۳۷۹)، حکومت ترکمانان قراقوینلو و آق ...
  • − خنجی اصفهانی، فضل الله روزبهان (۱۳۷۹)، تاریخ عالم آرای ...
  • − (۱۳۶۲)، سلوک الملوک، ترجمه محمدعلی موحد، چاپ اول، تهران: ...
  • − خواند میر، غیاث الدین بن حمام الدین حسینی (۱۳۵۳)، ...
  • − دوانی، جلال الدین (۱۳۹۱)، اخلاق جلالی، به تصحیح عبدالله ...
  • − دوانی، علی (۱۳۳۴)، شرح زندگانی جلال الدین دوانی، چاپ ...
  • − رضا زاده لنگرودی، رضا (۱۳۷۴)، آق قویونلو، دایره المعارف ...
  • − روملو، حسن بیک (۱۳۵۷)، احسن التواریخ، به تصحیح عبدالحسین ...
  • − رویمر، هانس روبرت (۱۳۸۵)، ایران در راه عصر جدید ...
  • − زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۵)، کارنامه اسلام، چاپ پانزدهم، تهران: ...
  • − سام میرزای صفوی (۱۳۸۴)، تذکره تحفه سامی، تصحیح رکن ...
  • − سجستانی، سلیمان بن اشعث (ابو داود) (بی تا)، سنن ...
  • − سید حسین زاده، هدی (۱۳۹۴)، تاریخ فراموش شده ایران ...
  • − طاهری، ابوالقاسم (۱۳۸۴)، تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران از ...
  • − قزوینی، بوداق منشی (۱۳۷۸)، جواهر الاخبار، به تصحیح محسن ...
  • − قزوینی، یحیی بن عبدالطیف (۱۳۸۶)، لب التواریخ، به تصحیح ...
  • − غفاری قزوینی، قاضی احمد (۱۳۴۳)، تاریخ جهان آرا، به ...
  • − معین، محمد (۱۳۷۱)، فرهنگ معین، ج۱، چاپ هشتم، تهران، ...
  • − میرجعفری، حسین (۱۳۸۴)، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ...
  • − لمبتن، ا.ک. س (۱۳۷۷)، مالک و زارع در ایران، ...
  • − (۱۳۹۱)، سیری در تاریخ ایران بعد از اسلام، ترجمه ...
  • − میبدی، قاضی حسین بن معین الدین (۱۳۷۶)، منشات میبدی، ...
  • − مطهری، مرتضی (۱۳۹۲)، مجموعه آثار ، ج۲۱، چاپ نهم، ...
  • − مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۰)، قرآن کریم، ترجمه، قم ...
  • − نوایی، عبدالحسین (۱۳۵۶)، اسناد و مکاتبات تاریخی ایران، چاپ ...
  • − هروی، نجیب مایل (۱۳۶۸)، مجموعه رسائل خطی فارسی، دفتر ...
  • − صفت گل، منصور (۱۳۸۳)، نگاهی به تاریخ عالم آرای ...
  • − Minorsky, V., (۱۹۵۵), “The Aq-qoyunlu and Reforms”, Bulletin of ...
  • نمایش کامل مراجع