بررسی تغییرات محیطی و جوی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در دو دهه ۲۰۱۹-۲۰۰۰

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 259

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GEOP-26-81_011

تاریخ نمایه سازی: 8 آذر 1401

چکیده مقاله:

دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی کشور و یکی از بزرگ ترین دریاچه های آب شور روی زمین، با توجه به کاهش چشمگیر سطح آن در سال های اخیر مورد توجه بوده است. در این مطالعه روند تغییرات فراسنج های محیطی (تراز ارتفاعی و پهنه آبی دریاچه ارومیه و LST و NDVI) و اقلیمی (بارش و دمای هوا) حوضه آبریز دریاچه ارومیه در بازه زمانی (۲۰۱۹-۲۰۰۰) و ارتباط احتمالی بین دو دسته تغییرات محیطی و اقلیمی در شرایط فعلی مورد بررسی قرار گرفت. اگرچه در این دو دهه، نوسان بین سالیانه در تراز ارتفاعی این دریاچه مشاهده شده است، اما نتایج حاکی از روند کاهشی بدون وقفه در تراز ارتفاعی آب دریاچه ارومیه از سال بسیار خشک ۲۰۰۰ به این سو است به گونه ای که در طی بیست سال اخیر تراز ارتفاعی بیش از هفت متر کاهش داشته و همچنین سطح دریاچه از Km۲ ۵۱۴۳ در سال ۲۰۰۰ به Km۲ ۲۴۰۰ در سال ۲۰۱۹ رسیده است. با این که بارش حوضه در بازه مطالعاتی در ماه می (پربارش ترین ماه) روند افزایشی و در ماه های دسامبر و ژانویه روند کاهشی دارد، ولی در کل بارش حوضه تغییرات معنی داری نداشته است. در دوره گرم سال دمای سطح زمین روز و شب هنگام، دمای هوا و همچنین در تمامی ماه ها شاخص NDVI در سطح حوضه روند افزایشی داشته است. سه اثر اصلی و چشمگیر تغییرپذیری فراسنج های محیطی و اقلیمی در این مناطق افزایش دمای سطح زمین و هوا، پوشش گیاهی و کاهش منابع آب است. نتیجه نهایی افزایش و کاهش ذکر شده از یک سو و افزایش نیاز آبی گیاهان از سوی دیگر باعث افزایش فشار بر منابع آب به ویژه آب های زیرزمینی خواهد شد. کاهش سطح دریاچه و افزایش مصرف و کاهش منابع آب، می تواند منجر به گسترش سطوح عریان و رخداد ریزگردها گردد. پیامدهای این تغییرات در حوضه منجر به تغییر خرداقلیم و محیط زیست آن گردیده است.

نویسندگان

مصطفی کریمی

استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تهران

سوسن حیدری

دانشجوی دکترای اقلیم شناسی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران.

مرتضی شریف

دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدیان، محمدعلی، اصغری، سمیرا (۱۳۹۲). عواقب زیست محیطی کاهش سطح ...
  • اسماعیل­نژاد، رضا، زینال­زاده، کامران (۱۳۹۸). ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با ...
  • اصغری سراسکانرود، صیاد، جلالی عنصرودی، طاهره، زینالی، بتول (۱۳۹۲). تحلیل ...
  • آل­شیخ، علی­اصغر، علی­محمدی، عباس، قربانعلی، علی (۱۳۸۴). پایش خطوط ساحلی ...
  • بارانی پسیان، وحید، پواکرامی، محمد، فتوحی مهربانی، پوراکرامی، سعید (۱۳۹۶). ...
  • پروین، نادر (۱۳۹۰). الگوهای سینوپتیکی شدیدنرین خشکسالی حوضه آبریز دریاچه ...
  • جهانبخش اصل، سعید، قویدل رحیمی، یوسف (۱۳۸۳). مدل­سازی روند بارش ...
  • حسنی مهمویی، بهروز، درویش، محمد، فتح­الله زاده، همایون، مسیبی، مهرداد ...
  • حسینی موغاری، سید محمد، عراقی نژاد، شهاب، ابراهیمی، کیومرث (۱۳۹۶). ...
  • خوش­اخلاق، فرامرز، حیدری، محمدامین، مرادی مقدم، محمدامین، مولایی پارده، اصغر ...
  • دسترنج، حمیدرضا، توکلی، فرخ، سلطانپور (۱۳۹۷). بررسی تغییرات سطحی و ...
  • دین پژوه، یعقوب، جهانبخش اصل، سعید، موسوی جهانی، لیلا (۱۴۰۰). ...
  • ذوالجودی، مجتبی، صناعی، بهرام، غفاریان، پروین (۱۳۹۶). بررسی ارتباط بین ...
  • رسولی، علی­اکبر، رستم­زاده، هاشم، ساری صراف، بهروز، امیدفر، محمد (۱۳۹۹)، ...
  • رسولی، علی­اکبر، رضائی بنفشه، مجید، مساح بوانی، علیرضا، خورشید دوست، ...
  • رسولی، علی­اکبر، شیرزاد، عباسیان، جهانبخش، سعید (۱۳۸۷). پایش نوسان­های سطح ...
  • زاهدی قره آبادی، مجید، قویدل رحیمی، یوسف (۱۳۸۱). شناخت، طبقه­بندی ...
  • زاهدی قره آبادی، مجید، قویدل رحیمی، یوسف (۱۳۸۶). تعیین آستانه ...
  • زینالی، بتول، اصغری سراسکانرود، صیاد (۱۳۹۴). بررسی تغییرات خط ساحلی ...
  • زینالی، بتول، صفریان زنگیر، وحید (۱۳۹۶). پایش خشکسالی در حوضه ...
  • سعیدآبادی، رشید (۱۳۹۵). بررسی اثر تغییرپوشش سطحی بر تغییرات رژیم ...
  • شایان، سیاوش، جنتی، مهدی (۱۳۸۶). شناسایی نوسانات مرز پیرامونی و ...
  • شیدائیان، مجید، ضیاء تبار احمدی، میرخالق، فضل اولی، رامین (۱۳۹۳). ...
  • صلاحی، برومند، گودرزی، مسعود، حسینی، سیداسعد (۱۳۹۶). پیش­بینی تغییر پارامترهای ...
  • عزیزی، قاسم، نظیف، سارا، عباسی، فائزه (۱۳۹۶). ارزیابی سهم تغییراقلیم ...
  • فتحی، محمدحسین، مددی، عقیل، بهشتی، ابراهیم، سرمستی، نادر (۱۳۹۴). ارزیابی ...
  • فتحیان، فرشاد (۱۳۹۱). بررسی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده ...
  • فتحیان، فرشاد، مرید، سعید، ارشد، صالح (۱۳۹۲). ارزیابی روند تغییرات ...
  • فرخ­نیا، اشکان، مرید، سعید (۱۳۹۳). ارزیابی اثر تغییرات بارش و ...
  • فرخ­نیا، اشکان، مرید، سعید، دلاور، مجید (۱۳۹۷). بررسی تغییرکاربری اراضی ...
  • فنی، زهره، معرفی، ایوب (۱۳۹۶). برسی اثرات خشکی دریاچه ارومیه ...
  • قربانی اقدام، مرضیه، دین پژوه، یعقوب، فاخری فرد، احمد، دربندی، ...
  • قلیزاده، محسن، طاهری، مرسده، تجریشی، مسعود (۱۳۹۷). ارزیابی اثر احداث ...
  • کریمی، مصطفی، نبی­زاده، عادل (۱۳۹۷). ارزیابی اثرات تغییراقلیم بر پارامترهای ...
  • کریمی، مصطفی، جعفری، مهناز، خوش­اخلاق، فرامرز، بازگیر، سعید (۱۳۹۸). نقش ...
  • گودرزی، مسعود، صلاحی، برومند، حسینی، سیداسعد (۱۳۹۷). بررسی تاثیر تغییرات ...
  • لک، راضیه، درویشی خاتونی، جواد، محمدی، علی (۱۳۹۰). مطالعات پالئولیمنولوژی ...
  • منتصری، مجید، امیرعطایی، بابک، رضایی، حسین (۱۳۹۶). تحلیل منطقه­ای و ...
  • مهسافر، حمید، مکنون، رضا، ثقفیان، بهرام (۱۳۸۹). اثرات تغییراقلیم بر ...
  • میرزایی حسنلو، ایوب، عبقری، هیراد، عرفانیان، مهدی (۱۳۹۹). تاثیر الگوهای ...
  • واعظی هیر، عبدالرضا، سازی صراف، بهروز، والائی، اکرم (۱۳۹۵). بررسی ...
  • یونس­زاده جلیلی، سهیلا، کمالی، میثم، دانش­کار آراسته، پیمان (۱۳۹۵). بررسی ...
  • AghaKouchak, A., Norouzi, H., Madani, K., Mirchi, A., Azarderakhsh, M., ...
  • Amarasekare, P. and Savage, V (۲۰۱۲), A framework for elucidating ...
  • Assessment, M.E (۲۰۰۵), Ecosystems and human well-being(Vol. ۵, p. ۵۶۳). United ...
  • Barnett, T.P., Adam, J.C. and Lettenmaier, D.P (۲۰۰۵), Potential impacts ...
  • Bellard, C., Bertelsmeier, C., Leadley, P., Thuiller, W. and Courchamp, ...
  • Chaharborj, A. J (۲۰۱۴), Evaluation of Iran’s performance in relation ...
  • Intergovernmental Panel On Climate Change (۲۰۰۷), The Physical Science Basis. ...
  • Daufresne, M., Lengfellner, K. and Sommer, U (۲۰۰۹), Global warming ...
  • Delju, A.H., Ceylan, A., Piguet, E. and Rebetez, M (۲۰۱۳), ...
  • Dou, Y., Chen, X., Bao, A., Luo, G., Jappar, G. ...
  • Gao, H., Li, H., Duan, Z., Ren, Z., Meng, X. ...
  • Ghaheri, M., Baghal-Vayjooee, M.H. and Naziri, J (۱۹۹۹), Lake Urmia, ...
  • Hassanzadeh, E., Zarghami, M. and Hassanzadeh, Y (۲۰۱۲), Determining the ...
  • Jalili, S., Kirchner, I., Livingstone, D.M. and Morid, S (۲۰۱۲), ...
  • Jeppesen, E., Meerhoff, M., Holmgren, K., González-Bergonzoni, I., Teixeira-de Mello, ...
  • Jeppesen, E., Moss, B., Bennion, H., Carvalho, L., DeMeester, L., ...
  • Kalnay, E. and Cai, M (۲۰۰۳), Impact of urbanization and ...
  • Karami, N (۲۰۱۸), The Drying of Lake Urmia as a ...
  • Kendall, M., ۱۹۷۵. Rank correlation methods (۴th edn.) charles griffin. San ...
  • Kim, H.W., Amatya, D.M., Chescheir, G.M., Skaggs, W.R. and Nettles, ...
  • López-Ballesteros, A., Senent-Aparicio, J., Martínez, C. and Pérez-Sánchez, J (۲۰۲۰), ...
  • Mann, H.B (۱۹۴۵), Nonparametric tests against trend. Econometrica. Journal of the ...
  • McFeeters, S.K (۱۹۹۶), The use of the Normalized Difference Water ...
  • Mentzafou, A., Wagner, S. and Dimitriou, E (۲۰۱۸), Historical trends ...
  • Nguy-Robertson, A., May, J., Dartevelle, S., Birkett, C., Lucero, E., ...
  • Oyler, J.W., Dobrowski, S.Z., Ballantyne, A.P., Klene, A.E. and Running, ...
  • Parmesan, C. and Yohe, G (۲۰۰۳), A globally coherent fingerprint ...
  • Peraza-Castro, M., Ruiz-Romera, E., Meaurio, M., Sauvage, S. and Sánchez-Pérez, ...
  • Perkins, D.M., Mckie, B.G., Malmqvist, B., Gilmour, S.G., Reiss, J. ...
  • Sattari, M.T., Mirabbasi, R., Jarhan, S., Sureh, F.S. and Ahmad, ...
  • Saugier, B (۱۹۹۶), Végétation et atmosphère France Dominos Flammarion. ۱۰۷ ...
  • Sayadi, A., Beydokhti, N.T., Najarchi, M. and Najafizadeh, M.M (۲۰۱۹), ...
  • Sorg, A., Bolch, T., Stoffel, M., Solomina, O. and Beniston, ...
  • Srivastava, P.K., Majumdar, T.J. and Bhattacharya, A. K (۲۰۰۹), Surface ...
  • Thackeray, S.J., Sparks, T.H., Frederiksen, M., Burthe, S., Bacon, P.J., ...
  • Tourian, M.J., Elmi, O., Chen, Q., Devaraju, B., Roohi, S. ...
  • Wang, J., Li, H. and Hao, X (۲۰۱۰), Responses of ...
  • Woodward, G., Perkins, D.M. and Brown, L.E (۲۰۱۰), Climate change ...
  • Yvon-Durocher, G., Caffrey, J.M., Cescatti, A., Dossena, M., Del Giorgio, ...
  • Zagharmi, M., Ku, K.T., Ying, L., Shabab, S. and Islam, ...
  • Zeng, F., Ma, M.G., Di, D.R. and Shi, W.Y (۲۰۲۰), ...
  • نمایش کامل مراجع