سیمای جامعه مدینه قبل از هجرت پیامبر اسلام (ص)

مدینه یا مدینه النبی ، به معنای شهر پیامبر، دومین شهر مهم مذهبی مسلمانان بعد از شهر مکه می باشد. با هجرت پیامبر اکرم ( ص) به این شهر، نام آن از یثرب به مدینه النبی تغییر کرد و تا سال ۳۶ ق. پایتخت نخستین حکومت اسلامی قرار گرفت و این هجرت، مبدا تاریخ مسلمانان گشت . نظر به اهمیتی که شهر مدینه برای مسلمانان دارد از سدههای نخستین پس از هجرت، کتابهایی با موضوع معرفی این شهر و نشان دادن فضیلت های آن تالیف گشته است که برخی از آنها مفقود و برخی هم اکنون در دسترساند. در دوره معاصر نیز آثاری به زبان-های مختلف در این باره نگاشته شده است . در این مقاله نیز، نگارندگان قصد بر آن دارند که به سیمای جامعه مدینه قبل از هجرت پیامبر اسلام (ص) به آن، بپردازند. روش تحقیق به صورت توصیفی -تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ای و اسناد تاریخی می باشد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که از آغاز پیدایش شهر مدینه به روشنی معلوم نیست و آگاهی های اندکی از جزئیات آن در دسترس می باشد؛ جامعه مدینه را اینگونه توصیف می شود. یثرب از شهرهای باستانی است که دولت معینیان و سبائیان در آن حکومت کردند. آب و هوایی خشک و بیابانی با تابستانهای داغ و زمستانهای سرد که در ناحیه حجاز در بین دو رشته حره، حره واقم و حره وبره قرار دارد. از نظر اقتصادی بر حول کشاورزی متکی بودند و قبل از هجرت پیامبر اسلام (ص) به مدینه به صورت قبیله ای توسط قبایل یهود (بنی قریظه ، بنی نظیر و بنی قینقاع) و قبایل اعراب (اوس و خزرج) اداره می شدند که همواره در جنگ و نزاع با یکدیگر بودند و در نهایت با هجرت پیامبر ( ص) به این شهر تولدی دوباره برای مدینه صورت پذیرفت ؛ این تولد یک رخداد و زایش محلی و محدود نبود، بلکه زایشی بود جهانی که این شهر را جامه ای جهانی پوشاند و پرتو آن را به همه گیتی برای همیشه تاریخ گستراند.

کلیدواژه ها:

مدینه ، یثرب ، هجرت پیامبر اسلام (ص) ، اوس و خزرج ، یهود یثرب.