جایگاه «رویکرد اسلامی» به معماری ایرانی– اسلامی

تجلی تفکر و هنر خاص در بناهای تاریخی و اسلامی ما به روشنی مشخص است و هنرمندانی نابغه با دانش و تفکر منحصر به فرد خالق این آثار به غایت زیبا در حوزه معماری سنتی ایرانی بوده اند. معماری ایرانی دارای ویژگی های خاصی است که این هنر اصیل را از هنرهای دیگر متمایز می کند که از مهمترین آنها می توان به داشتن محاسبات دقیق و کاربردی در زمان طراحی و قبل از ساخت، اهمیت ویژه در رعایت اصولی فنی و حرفه ای در کار و ساخت ایوان ها و ستون های مقاوم و رواق های بسیار زیبا اشاره کرد. این نوع معماری در عین سادگی دارای پیچیدگی و ظرافت های بیشماری است که با اندکی دقت می توان این ظرایف را در نوع طراحی و ساخت بناهای ایرانی مشاهده کرد.یکی از عوامل مهم در پیدایش و گسترش شهرها، مذهب است. شهرهای اسلامی نتیجه اندیشه های دین مبین اسلام می باشند. در طول تاریخ نیز، مساجد، به دلیل جامعیت و اهمیت و تعدد و جایگاه والایشان در شهرهای مسلمانان، از اصلی ترین عوامل شکل گیری شهرها و نیز هویت دهنده کالبدی و معنوی و ذهنی همه مجتمع های زیستی مسلمانان بوده اند. مساجد در طول تاریخ همواره از اصلی ترین بناهای موجود با معماری های بسیار قابل توجه و نیز کارکردهای مختلف بودند.کارکردهای مسجد را به گونه های مختلف عبادی، آموزشی، ارتباطی، اجتماعی، فرهنگی، تربیتی، معماری، هنری و مانند آن تقسیم کرده اند. هرچند به علت گستردگی و پیچیدگی مقوله مسکن نمیتوان تعریف جامع و واحدی از آن ارائه داد، اما مسکن به عنوان سرپناه، نیاز اولیه و اساسی خانواده به شمار می آید. مسکن به عنوان یکی از نیازهای اساسی بشر در محیط های مختلف طبیعی و مصنوع معانی متفاوت یافته است. مقوله اخلاق از مهمترین ارکان شکل گیری معماری و شهرسازی است که می تواند رابطه انسان با خود، خدا، دیگران و طبیعت را تنظیم کند. جهان بینی و نگرش انسان در طول تاریخ، از عوامل کلیدی تاثیرگذار در کم و کیف این رابطه بوده است.