نقش اقتصاد خلاق در کارآفرینی و درآمدزایی کتابخانه های عمومی: مرور نظام مند

هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعه اقتصاد خلاق، کارآفرین و درآمدزایی در کتابخانه های عمومی از منظر پژوهشگران حوزه کتابخانه و کتابداری به منظور تعیین اولویت های کاربست اقتصاد خلاق در مدیریت کتابخانه های عمومی کشور است. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعه نظام مند و جامعه آماری آن شامل کلیه پژوهش های انجام شده در زمینه اقتصاد خلاق، کارآفرینی و درآمدزایی در کتابخانه های عمومی بود که طی ۳۰ سال گذشته توسط پژوهشگران در پایگاه های علمی گوگل اسکالر، لیزا، ساینس دایرکت، امرالد، علم نت، مگیران، نورمگز و پایگاه استنادی جهان اسلام منتشر شده بودند. این مطالعه در سه گام اصلی طراحی و انجام شد و شامل طرح پرسش های اصلی پژوهش و تدوین شیوه نامه اجرای آن، جست وجوی مقالات و غربالگری آنها و در نهایت تفسیر و گزارش نهایی بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد از مجموع ۶۰ پژوهش مطالعه شده، ۴۰ درصد پژوهش های فارسی و ۶۰ درصد پژوهش های غیرفارسی بودند. تعداد ۳/۴۳ درصد پژوهش ها به موضوع کارآفرینی و ۳/۱۸ درصد به موضوع درآمدزایی اشاره داشتند که نشان از نسبت بیش از ۲ برابری موضوع کارآفرینی به موضوع درآمدزایی داشت. از کارآفرینی و درآمدزایی در پژوهش های مطالعه شده به عنوان فرصت های جدید برای تقویت حفط ارزش های خدمات عمومی یاد شده است. ۶/۲۱ درصد از پژوهش ها به موانع قانونی و اصول اخلاقی حرفه ای به عنوان بزرگ ترین چالش رویکرد اقتصاد خلاق در کتابخانه های عمومی اشاره داشتند که شاید اقتصاد خلاق ماموریت های اصولی خدمات رایگان کتابخانه های عمومی را تحت تاثیر قرار دهند. نکته ای که در پژوهش های مطالعه شده بر آن تاکید شده است عدم آشنایی کافی کتابداران با مهارت های درآمدزایی و بازاریابی محصولات بود که ضرورت برگزاری کارگاه ها و آموزش های کوتاه مدت را الزامی می سازد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر اقتصاد خلاق را فرصتی مغتنم برای مدیران کتابخانه های عمومی می داند. مدیران با بهره مندی از امکانات موجود در کتابخانه ها می توانند با کسب درآمد خلاقانه، ضمن افزایش کیفیت خدمات عمومی، گام به گام از وابستگی بودجه سازمانی بکاهند و در مسیر پایداری منابع و جبران کسری بودجه حرکت کنند.

کلیدواژه ها:

Monetization ، Public libraries ، Business ، Creative entrepreneurship ، Creative economy ، Systematic review ، درآمدزایی ، کتابخانه های عمومی ، کسب وکار ، کارآفرینی خلاق ، اقتصاد خلاق ، مرور نظام مند