تحلیل و ارزیابی عملکردآمایشی فضاهای روستایی با استفاده از مدل های تصمیم‎گیری MABAC و BWM (مطالعه موردی: بخش‎های شهرستان دلفان استان لرستان)

حاکمیت عملکرد مناسب آمایشی، نمودی از کاربرد اصول سرزمین‎آرایی درست از جانب مدیران است. با استمرار این روند، شاهد پایداری مناطق سکونتی خواهیم بود. در غیر این صورت موجبات عدم تعادل منطقه‎ای فراهم شده، و ناپایداری را در بر دارد. پژوهش حاضر باهدف تحلیل و ارزیابی عملکرد آمایشی فضاهای روستایی در میان بخش‎های سه‎گانه شهرستان دلفان انجام شده است. روش تحقیق مقاله در چهارچوب مطالعات کتابخانه‎ای بوده، و جهت تجزیه وتحلیل معیارها و رویکردهای حاکم بر بخش‎ها از روش وزن‎دهی BWM و مدل اولویت‎بندی MABAC استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که عملکرد آمایشی در مناطق موردمطالعه در سطح پائینی قرار داشته و سطح عملکردی بخش‎های تابعه شهرستان دلفان بیشتر بر مبنای رویکرد سازگاری تبیین شده‎اند. به طوری که در میان رویکردها و معیارهای تاثیرگذار بر آمایش بخش‎های موردمطالعه بر اساس دیدگاه ۲۲ نفر از کارشناسان و خبرگان شهرستان، رویکرد سازگاری با وزن ۴۲۱/۰ بیشترین وزن را در عملکرد آمایشی بخش‎های تابعه شهرستان دلفان داشته است. بدین معنی که در زیرمجموعه عناصر ذهنی و عینی مبتنی بر رویکرد و معیار سازگاری، گویه‎هایی چون فاصله از بزرگراه‎ها؛ فاصله‎ از راه‎های عبوری اصلی؛ فاصله از کاربری‎های درمانی و بیمارستانی؛ فاصله از مراکز نظامی و انتظامی؛ نزدیکی به کاربری‎های فرهنگی؛ نزدیکی به کاربری‎های ورزشی؛ اثربخشی، کارایی اقتصادی و انعطاف‎پذیری مکان؛ همگامی با هنجارهای فرهنگی و ارزش‎های اجتماعی؛ ظرفیت ایجاد اشتغال و افزایش درآمد؛ میزان سازگاری با تغییرات اقلیمی؛ میزان سازگاری با تفکرات تصمیم‎گیران و سیاست‎گذاران؛ میزان دسترسی به توزیع منابع؛ میزان دسترسی به کیفیت زمین، آب، مواد خام؛ میزان کیفیت زیرساخت‎ها؛ سازگاری با ترکیب، چیدمان، الگو و شکل روستاها از بیشترین اهمیت در میزان عملکرد آمایشی فضاهای روستایی در بخش‎های موردمطالعه برخوردارند. در نهایت با ترکیب مدل های تصمیم‎گیری، بخش مرکزی، از بیشترین عملکرد آمایشی در مقایسه با سایر بخش‎های شهرستان دلفان برخوردار بوده است.

کلیدواژه ها:

آمایش ، فضاهای روستایی ، مدل‎های MABAC و BWM ، دلفان