پیوند بلاغت و تصویرسازی با دیدگاه های انتقادی ملک الشعرای بهار
محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 11، شماره: 1
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 99
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLCR-11-1_002
تاریخ نمایه سازی: 29 آبان 1401
چکیده مقاله:
ملک الشعرای بهار با افق دیدی گسترده و نگرشی اندیشمندانه، رخدادهای فرهنگی و اجتماعی عصر خویش را به تصویر کشیده و موشکافانه آسیب های محتمل آنها را بیان کرده است؛ بر همین مبنا در دیوان وی به وفور موقعیت های فرهنگی و اجتماعی مردم زمانه با ذکر جزئیات دقیق و به صورت هنرمندانه به تصویر درآمده و شاعر اغلب به فراخور ماجرا با بهره مندی از آرایه ها و صناعات بلاغی و ادبی با زبانی نیشدار و گزنده، انتقادات مصلحانه خود را متوجه عاملان رخدادهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه کرده است. به کارگیری سنجیده توصیف ها و واژه ها و عینی سازی رویدادها به گونه ای است که مخاطب اغلب با حس درونی شاعر همراه می شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است دیدگاه های انتقادی ملک الشعرای بهار درباره مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بر مبنای بافت بلاغی و زبان شعری وی بررسی شود. از این طریق روشن شد که بهار همواره بلاغت و صنایع ادبی را به عنوان ابزاری موثر در جهت تاثیرگذاری عاطفی بر مخاطب و همراهسازی او با مقاصد نقد خویش به کاربرده و استفاده زیرکانه و هنرمندانه از آرایه های ادبی و بلاغی بر تاثیر کلام انتقادی وی افزوده است. استفاده از طنز، اغراق، پارادوکس، تضاد، تکرار، کنایه، استعاره و تشبیهات سنجیده و بهجا به همراه مجسم کردن وقایع در ذهن مخاطب، ازجمله شگردهایی است که بهار با توسل به آنها وضعیت فاجعه بار زمان حیات خویش را برجسته کرده و مانند تابلوی نقاشی و صحنه نمایش، آن را پیش روی مخاطب قرار داده است. استفاده از زبان محاوره و اصطلاحات عامیانه، به ویژه آنگاه که زبان برای نشان دادن کاستی ها به سمت طنز کشیده می شود، نقش عمده ای در جهت همراه سازی مخاطب در دیوان بهار ایفا کرده است. در برابر نارسایی ها و کاستی های جامعه که ناشی از عملکرد و رفتار شخصیت های سیاسی یا برآمده از ضعف فرهنگی عامه مردم باشد، تیغ نقد بهار کشیده تر و زبان او تیزتر و گزنده تر جلوه می کند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی اصغر باباسالار
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران
شعیب خسروی
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :