بررسی زیباشناسی در «سوانح العشاق احمد غزالی»

سوانح العشاق اثر احمد غزالی، از رساله های بهنام ادبیات عرفانی کلاسیک ایران است.احمد غزالی در این کتاب حکایاتیاز عشاق معروف مانند لیلی و مجنون و محمود و ایاز آورده و ابعاد مختلف عشق را تبیین کردهاست. موضوع این کتاب،عشق مطلق یا حقیقت عشق است،نه عشق الهی و نه عشق انسانی.این کتاب از قطعات غنایی و از فصولی متوالی و کوتاهتدوین شده که رابطه استواری میان انها به چشم نمی خورد و روانشناسی دقیق و لطیفی در آن به کار رفته است. احمدغزالی در آثار خود همواره حقیقت عشق را که اصل و اساس هستی می دانسته به وضوح نشان داده و در کتاب سوانحالعشاق او مشحون از تصاویر، عبارات اشارت گونه، آیات و احادیث همراه با شعر است که مخاطب خاص خود را طلبیده تابتواند در دریای ژرف و عمیق اشارات عاشقانه و عارفانه احمد غزالی غوص کرده و معانی پر رمز و راز و احوال درونی او رادریابد. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به زیباشناسی و بررسی آرایه های سوانح در دو حوزه بدیع لفظی و معنویمی پردازد. در گروه بدیع لفظی، واج آرایی سجع و جناس و ترصیع به ترتیب بسامد بیشتری دارد. در گروه بدیع معنوی،وجود آرایه تضاد، مراعات نظیر، تلمیح، ایهام، نوشته های این کتاب را به نوعی تداعی معانی نزدیک کرده است. تناسب(مراعات النظیر) و تضاد در آن زیاد و ایهام و تلمیح کم است.

کلیدواژه ها:

احمد غزال ی ، سوانح العشاق ، زیباشناسی ، بدیع لفظی ، بدیع معنوی