مطالعه تطبیقی استانداردهای آموزش علوم در ایران و کشورهای موفق در آزمون TIMSS

پژوهش حاضر که از نوع مطالعات کیفی است، با استفاده از الگوی بردی به بررسی تطبیقی استانداردها و چارچوب های برنامه درسی آموزش علوم دوره آموزش عمومی در ایران و چند کشور موفق در آزمون هایTIMSS پرداخته است. از بین یازده کشور موفق که در طول سه دوره آزمون TIMSS طی سال های ۱۹۹۵، ۱۹۹۹ و ۲۰۰۳ دارای میانگین امتیازهای بهتری بودند، پنج کشور سنگاپور، ژاپن، انگلستان، استرالیا و ایالات متحده آمریکا جهت مطالعه انتخاب شدند. کشورهای مورد مطالعه دارای نظام های آموزشی متنوعی هستند و در زمینه تدوین استانداردهای آموزشی و یا چارچوب های برنامه درسی ملی پیشگام بوده و برنامه های آموزشی مدونی برای سالهای آتی طراحی نموده اند و انتخاب آنها به همین علت بوده است. در بین کشورهای مورد مطالعه، فقط ایالات متحده دارای استانداردهای ملی آموزش علوم است و سایر کشورها دارای برنامه درسی ملی (ژاپن، انگلستان، سنگاپور) یا ایالتی (استرالیا) بوده و یا در حال تدوین آن هستند(ایران). روی این اصل جهت بررسی و مقایسه نظام آموزشی علوم در کشورهای مورد مطالعه، از چارچوب های برنامه درسی TIMSS استفاده شده است.در این پژوهش، اوضاع جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، ساختار و اهداف نظامهای آموزشی، چارچوب برنامه درسی علوم تجربی، ارزشیابی، تربیت معلم و روش های ارتقای رشد تحصیلی دانش آموزان این کشورها در مقطع آموزش عمومی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از این پژوهش می تواند به برنامه ریزان آموزشی و مولفان کتاب های درسی کمک نماید تا با دید وسیعتری نسبت به تغییر برنامه درسی و رویکردهای آموزشی اقدام نمایند.نتایج به دست آمده بیانگر این است که اولا محتوای درسی علوم در ایران، هماهنگ با توسعه علوم و فناوری متحول نشده است. روشهای سنجش و ارزش یابی علوم نیز بطور کامل متحول نشده است و سنجش های کیفی و تکوینی در آموزش علوم کشورمان به خوبی اجرا نمی شود. از آنجایی که برنامه ریزی آموزشی و درسی در کشور ما براساس نیاز و شناخت وضع موجود انجام نمی شود، در نتیجه خروجی های نظام آموزشی با نیاز جامعه همخوانی ندارد. همچنین در مدارس ایران به علت عدم پرداختن به فعالیتهای عملی، آزمایش و نیز آموزش بر پایه رویکردهای فرایندی، دانش آموزان در بخش اهداف مهارتی و نگرشی دارای ضعف می باشند.

کلیدواژه ها:

مطالعه تطبیقی ، استانداردهای آموزش علوم ، برنامه درسی ، دوره آموزش عمومی ، آزمون TIMSS